بررسی گفتمانیِ امکان گفت وگوی تمدن اسلامی و تمدن غرب (مبتنی بر دو نامۀ رهبر معظم انقلاب به جوانان غربی)

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دکترای تاریخ تشیع و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

غرب،‌ تمدن اسلامی را به‌عنوان تمدن به رسمیت می‌شناسد، اما حاضر به «گفت‌وگو» با آن نیست و درمقابل از رویکردِ «برخورد» استفاده می‌کند؛ این امر مسئله‌ای اساسی بین تمدن اسلامی و تمدن غرب است. نخستین و مهم‌ترین گام نظریه‌پردازان سیاسی غرب برای برخورد، آن است که امکان گفت‌وگو بین تمدن اسلامی و تمدن غرب را از بین ببرند. با مراجعه به دو نامة رهبر معظم انقلاب به جوانان غربی، استفاده می‌شود که غرب بدین منظور، با گفتمان‌سازی بر محور نشانه «تزویر» می‌کوشد به جهانیان القا کند که تمدن اسلامی از ظرفیت گفت‌وگوی بیناتمدنی برخوردار نیست. غرب در این مسیر، از حربه‌هایی چون اسلام‌هراسی و برچسب‌زنی به مسلمانان استفاده می‌کند. درمقابل تمدن اسلامی با تمسک به نشانه «آگاهی»، باید به دنبال فراهم آوردن امکان گفت‌وگو باشد. در این مقاله با روش گفتمانی، این دو رویکرد در دونامه رهبر معظم انقلاب در قالب گفتمان، مفصل‌بندی، و زمینه‌های هژمونیک شدن هریک بررسی شده است. امام خامنه‌ای در پی گفتمانی‌اند که شرایط مناسب برای گفت‌وگوی تمدن اسلامی با اهالی تمدن غرب و نه نظریه‌پردازان و سیاست‌مداران تمدن غربی، را مهیا سازد؛ چراکه اینان با مقاصدی، به دنبال برخورد تمدنی‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Discursive Analysis of the Possibility of the Negotiation of the Islamic Civilization and the Western Civilization (Based on the Two Letters of the Supreme Leader of the Revolution to the Western Youth)

نویسنده [English]

  • Sayyid Alireza Alemi
PhD in Shiite history and researcher at the Islamic Science and Culture Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

The West recognizes the Islamic civilization as a civilization; however, it does not want to negotiate with that, rather it uses the “clash” approach. This is an essential issue between the Islamic civilization and Western civilization. The first and most important step of political theoreticians in the West is to render the negotiation between the Islamic civilization and the Western civilization impossible. By referring to the two letters of the Supreme Leader of the Revolution to the western youth, it becomes clear that, by using a discourse based on “duplicity”, the West tries to inspire to the people of the world that the Islamic civilization does not have the capacity of inter-civilizational negotiation; in doing so, the West uses techniques like Islamophobia and labelling Muslims. In contrast, the Islamic civilization, by using the discourse of “awareness”, must seek to provide the possibility of negotiation. Using discursive method, in the present article these two approaches in the two letters of the Supreme Leader of the Revolution are categorized in the form of discourse and the grounds of becoming hegemonic for each of them are investigated. Imam Khamenei seeks a discourse which provides suitable conditions for the negotiation of the Islamic civilization with the people of the Western civilization not its theoreticians and politicians; since these two groups seek the clash of civilizations for some purposes.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Civilization
  • Western Civilization
  • Clash
  • Negotiation
  • Discourse
  • Ayatollah Khamenei
پایگاه اطلاع‌رسانی و دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ایa، نامه به عموم جوانان غربی، دسترسی در: http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=31536.
دریفوس، هیوبرت (1376). میشل فوکو؛ فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران، نی.
سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1384). قدرت، گفتمان و زبان، تهران، نی.
فرکلاف، نورمن (1381). نظریۀ اقتصادی گفتمان، تهران، مرکز نشر رسانه.
فوکویاما، فرانسیس (1393). پایان تاریخ و انسان واپسین، ترجمۀ ‌عباس عربی و زهره عربی، تهران، سخنکده.
لاتوشه، سرژ (1379). غربیسازی جهان، ترجمه فرهاد مشتاق‌صفت، تهران، سمت.
ون دایک، نیون ای (1377). « اقتدار، گفتمان و دسترسی»، ترجمۀ مجید خسروی‌نیک، مجلۀ گفتمان، ش 2، پاییز، ص 73-102.
هانتینگتون، ساموئل (1378). برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی، ترجمۀ محمدعلی حمیدرفیعی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ــــــــــــــــ  (1381). «منابع بی‌ثباتی در جهان معاصر»، در: نظریۀ برخورد تمدنها؛ هانتینگتون و منتتقدانش، ترجمۀ و ویراستۀ مجتبی امیری، تهران، وزارت امور خارجه.
هوارت، دیوید (1378). «نظریۀ گفتمان»، در: دیوید مارش و جری استوکر، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمۀ امیرمحمد حاجی‌یوسفی، تهران، مطالعات راهبردی.
یورگنسن، ماریان و لوئیز فلیپس (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران، نی.
 Laclau, E & C. Mouffe (1985).Hegemony and Socialist Strategy: Toward a Radical Democratic Politics, London, Verso.
 Laclau, E (1990). New reflections on the evolution of our time, London, Verso.