ماهیت و مؤلفه‌های حیات طیبه و ظرف تحقق آن در سبک زندگی اسلامی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

استادیار معارف اسلامی دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

چکیده

حیات طیبه از مفاهیم کلیدی قرآن کریم در تبیین سبک زندگی اسلامی است که با استمداد از ایمان و عمل صالح محقق می‌شود؛ حیاتی که در پرتو تلبس به آن، علاوه بر دگرگونی در شیوه نگرش انسان به جهان‎، نحوه تعامل وی با خداوند و سایر مخلوقات او نیز دستخوش تغییر می‌شود. این پژوهش بر آن است که سبک زندگی اسلامی را با تعریفی از ماهیت حیات طیبه، ظرف تحقق و مؤلفه ‎های دستیابی به آن در راستای رسیدن به سبک زندگی اسلامی از منظر آیه 97 سوره مبارک نحل بررسی کند. نتیجه این مقاله آن است که قرآن کریم ‎پاسخ ‎گوی تمام نیازهای بشری در همه حوزه‎ های زندگی اوست و با بیان ویژگی ‎های سبک زندگی اسلامی، ضرورت استنباط سبک زندگی از قرآن بیش ‎از پیش آشکار می‎شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature and Components of Hayat e Tayyibah and the Time Span for its Realization in the Islamic Lifestyle

نویسنده [English]

  • Zohresadat Nabavi
Assistant Professor of Islamic Studies, Tehran Payam Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

From the Qur'anic point of view, the ultimate goal of life is to draw closer to God and since getting closer to God is the attainment of all perfections, beauties, pleasures, and eternal bliss, there is no higher goal than that. Therefore, we must choose a conduct and lifestyle that helps us to achieve this important goal, and when this goal is achieved and a person's lifestyle is based on this goal, then life will have the quality of a purified life - Hayat e Tayyibah - and it becomes stable and immortal. Hayat e Tayyibah is one of the key concepts of the Holy Quran in explaining the Islamic lifestyle, which is achieved with the help of faith and righteous deeds: A lifestyle in light of which not only there is a change in the way man views the world but also there is a change in the way he interacts with God and other creatures. This study aims to examine the Islamic lifestyle by defining the nature of Hayat e Tayyebah, the time span of its realization and the components of achieving it in order to attain an Islamic lifestyle from the perspective of the verse no. 97 of Surah Nahl (Bee). The findings of this article indicate that the Holy Quran meets all human needs in all areas of his life, and by stating the characteristics of the Islamic lifestyle, the necessity of deriving the lifestyle from the Qur'an becomes more apparent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Hayat e Tayyebah
  • Islamic Lifestyle
قرآن کریم.
نهج‎البلاغه، ترجمه محمدجواد شریعت (1380)، تهران، اساطیر.
ابن‎جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن (1422ق‎ / 1379ش). زاد المسیر فی علم التفسیر، عبدالرزاق المهدی، بیروت، دار الکتاب العربی، ج 2.
ابن‎عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب (1422ق‎ / 1379ش). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق عبدالسلام عبدالشافی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 3.
ابن‎منظور، محمد بن مکرم (1990م‎ / 1368ش). لسان العرب، بیروت، دار الفکر و دار الصادر، ج 3.
ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1420ق ‎/ 1377ش). البحر المحیط، صدقی محمد جمیل، بیروت، دار الفکر، ج 6.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی محمد (1408ق / 1365ش). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ترجمه جعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی، ج 12.
بروجردی، سیدمحمدابراهیم (1366). تفسیر جامع، تهران، صدرا، ج 4.
بغدادی، علاءالدین علی بن محمد (1415ق‎ / 1372ش). لباب التأویل فی معانی التنزیل، محمدعلی شاهین، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 3.
بغوی، حسین بن مسعود (1420ق‎ / 1377ش). معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، عبدالرزاق المهدی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 3.
بیات، محمدرضا (1390). دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418ق‎ / 1379ش). انوار التنزیل و اسرار التأویل، محمد عبدالرحمن المرعشی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 3.
تمیمی آمدی، عبدالواحد (1388). غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ج 3.
ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم (1422ق‎ / 1379ش). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 6.
جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن (1377). جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، تهران، دانشگاه تهران، ج 5.
جعفرزاده‎، محمدحسن (1393). منشور فرهنگ از دیدگاه مقام معظم رهبری، تهران، ولای منتظر.
حجازی، محمد محمود (1413ق‎ / 1374ش). تفسیر الواضح، بیروت، دار الجیل الجدید، ج 2.
خوانساری، جمال‎الدین (1366). شرح غرر الحکم، تصحیح محدث ارموی، تهران، دانشگاه تهران، ج 3.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1426ق ‎/ 1383ش). مفردات الفاظ القرآن، صفوان عدنان داوودی، قم، طلیعه نور.
زمخشری، محمود (1407ق‎ / 1364ش). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، ج 2.
شبر، عبدالله (1410ق ‎/ 1367ش). تفسیر القرآن الکریم، قم‎، دار الهجره، ج 3.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق ‎/ 1374ش). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج 11 و 12.
ـــــــــــــ (1360). رسالة الولایه، قم، مؤسسه اهل‎البیت‰، قسم الدراسات الاسلامیه.
طبرسی، فضل بن حسن (1377). جوامع الجامع، تهران، دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، ج 3.
ـــــــــــــ (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ج 1.
طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412ق ‎/ 1373ش). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت‎، دار المعرفه، ج 14.
طنطاوی، سیدمحمد (بی‎تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره، دار النهضة مصر للطباعة والنشر، ج 8.
طوسی، محمد بن حسن (بی‎تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 6.
عاملی، ابراهیم (1360). تفسیر عاملی، تهران، صدوق، ج 2.
غزالی، محمد بن محمد (بی‎تا). احیاء العلوم الدین، تحقیق عبدالرحیم حافظ العراقی، با مقدمه محمد خضر حسین، بیروت، دار الکتب العربی، ج 4.
غضنفری، علی، زهرا آریانی (1395). «رابطه سبک زندگی اسلامی با حیات طیبه از منظر قرآن»، تهران‎، همایش سراسری علمی ـ پژوهشی سبک زندگی.
فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر (1420ق ‎/ 1377ش). مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 2.
فیضی، کریم (1388). زندگی و بس، تهران، اطلاعات.
قرطبی، محمد بن احمد (1364). الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو، ج 11.
کلینی، محمد بن یعقوب (1430ق‎ / 1387ش). الکافی (هشت‎جلدی)، قم، دار الحدیث للطباعة والنشر، ج 1.
مصطفوی، حسن (1430ق‎ / 1387ش). التحقیق فی الکلمات القرآن الکریم، بیروت و لندن و قاهره، دار الکتب العلمیه، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، ج 5.
مظهری، محمدثناءالله (1412ق‎ / 1373ش). التفسیر المظهری، پاکستان، مکتبة رشدیه، ج 5.
مکارم شیرازی، ناصر (1421ق‎ / 1368ش). الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم، مدرسه امام علی بن ابی‎طالب†، ج 4.
ـــــــــــــ (1374). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج 7 و 11.
مؤدب، سیدرضا‎ و ابراهیم رضایی آدریانی‎ (پاییز و زمستان 1396). «ضرورت استنباط سبک زندگی از قرآن»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن‎، ش 1‎، ص 11‎1-128‎.
نخجوانی، نعمت‎الله بن محمود (1999م‎ / 1377ش). الفواتح الالهیة و المفاتح الغیبیه، مصر، دار رکابی للنشر، ج 1.
نراقی، احمد بن محمد (1378)‎. معراج السعاده، قم، هجرت.