گونه شناسی و اثرسنجی نمادها در فرهنگ و تمدن اسلامی از دیدگاه آیت الله خامنه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

چکیده

در موضوع فرهنگ و تمدن، نمادها به‎عنوان یک لایه از فرهنگ، حوزه دانشی و پژوهشی خاص به‎شمار می‎روند و حتی برخی فرهنگ‎شناسان، آن را در تعریف فرهنگ جای داده‎اند. شهرسازی اسلامی نیز بدون التزام به بایسته‎های این مسئله ممکن نیست. همچنین در تاریخ اسلام و تاریخ معاصر ثابت شده ‎است که دشمنان به دنبال محو نمادهای فرهنگ و تمدن اسلامی بوده و هستند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که بر اساس دیدگاه آیت‎الله خامنه‎ای، نمادها چه گونه‎ها و چه آثاری دارند؟ بر اساس پژوهش حاضر، این موضوع شامل نمادهای رفتاری، تاریخی، تشکیلاتی و شخصیتی می‎شوند. براین‎اساس، آثار فرهنگی نمادها عبارت است از: نگرش‎سازی و استحکام باورها، گرایش‎سازی و تقویت ارزش‎ها و نیز نمودیابی و ترویج رفتارها. آثار تمدنی نمادها عبارت است از: هدف‎گذاری برای پیشرفت اضلاع تمدن اسلامی، تقویت هم‎بستگی و انسجام ملت اسلامی و معرفی تمدن اسلامی در عرصه جهانی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology and effectiveness of symbols in Islamic culture and civilization From the point of view of Ayatollah Khamenei

نویسنده [English]

  • Muhammad Mustafa Asady
Assistant Professor of Islamic Studies, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

In culture and civilization, symbols are considered a layer of culture, a special field of knowledge and research, and some culturologists have even included it in the definition of culture. Islamic urban planning is not possible without adhering to the requirements of this issue. It has also been proven in the Islamic and contemporary history that the enemies have sought and seek to eradicate the symbols of Islamic culture and civilization. The present study seeks to answer the question that, according to Ayatollah Khamenei, what kinds of symbols exist and what effects do they have? According to the present study, this includes moral, historical, organizational, and personality symbols. Accordingly, the cultural effects of symbols include attitude building and strengthening beliefs, orienting and strengthening values ​​as well as identifying and promoting morals. The civilizational effects of the symbols include setting goals for the development of the different aspects of Islamic civilization, strengthening the harmony and cohesion of the Islamic nation and introducing Islamic civilization on the global stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural and civilization symbols
  • Islamic culture
  • Islamic civilization
  • Ayatollah Khamenei
آریان‎پور، منوچهر و همکاران (1385). فرهنگ انگلیسی به فارسی، تهران، جهان رایانه.
امیری، مصطفی (1390). «نظریه بازنمودی ذهن»، کتاب ماه فلسفه، ، ش 52، دی، ص 107-113.
بهمنی، محمدرضا (1393). «تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه‎ای»، نقد و نظر، س19، ش 2،  تابستان، ص 198-237.
بیانات امام خامنه‎ای، www.farsi.khamenei.ir
پیرحیائی، محمد (1394). نمادشناسی و اسطوره، تهران، روزنه، 1394.
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
السون، دیوید (1377). رسانه هارسانهها و نمادها، ترجمه محبوبه مهاجر، تهران، سروش.
شرف الدین، سید حسین (1377). « نگرش»، فصلنامه معرفت، ش 25، تابستان، ص 86-89
صالحی امیری، سیدرضا و امیر عظیمی دولت آبادی (1387). مبانی سیاستگذاری سیاستگذاری و برنامه ریزیبرنامهریزی فرهنگی، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
عربشاهی، ابوالفضل (1395). نماد و نشانه شناسینشانهشناسی فرهنگی، تهران، آوران.
فولادی، محمد، و مریم حسن پور (1394). «نقش نماد و نمادگرایی در زندگی بشر: تحلیلی جامعه شناختی »، فصلنامه معرفت فرهنگی -اجتماعی، س 4، ش 4، پاییز، ص 133-152
کاشفی، محمدرضا، (1392). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، نشر المصطفی.
گولد، جولیوس، (1384). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه محمدجواد زاهدی، تهران، انتشارات مازیار.
محسنیان راد، ارتباط شناسی، (1388).  ارتباطشناسی، تهران، سروش.
مرشدی زادمرشدی‎زاد، علی (1387). «نمادها و آیین ها در ایران پس از انقلاب و نقش آن ها در همبستگی ملی»، مطالعات ملی، س 9، ش 36، زمستان، ص 73-98.
نصیری، علی (1379). «قرآن و زبان نمادین»، معرفت، ش 35، مرداد، ص 25-43.
Durkheim, Emile  (2004). Durkheim's Philosophy Lectures Notes from the Lycee de Sens Course, 1883–1884, Cambridge University Press.