در آمدی بر رویکردهای غرب‌شناسی در ایران

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

2 دانشیار دانشگاه روابط بین‎الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

چکیده

غربشناسی از آغاز حیات فرهنگی سیاسی غرب تاکنون در ارتباط با مجموعه‌های متشکلی از انسان ها، مواضع ویژه جغرافیایی، مقاطع برجسته تاریخی و با دوره‌های خاصی از سیاست و حاکمیت، همواره در تحول و دگرگونی بوده است. هدف از این نوشتار بازشناسی نحوه گرایش غرب شناسان معاصر در ایران می‌باشد. در باره شناخت غرب الگوهای مختلفی از غرب شناسی وجود دارد؛ یکی از این الگوها تبیین و تحلیل مفهومی و محتوایی نظام‌ها و ایسم‌های فکری، فرهنگی و سیاسی حاکم بر جهان غرب است. الگوی دیگر این است که با حفظ یک جهت گیری تاریخی، به تألیف تاریخی از تحولات غرب دست یابیم. در الگوی سوم تحولات جاری مغرب زمین با توجه به موضوعات، مسائل و معیارهای ویژه ای در بخش‌های گوناگونی رده بندی می‌شود و هر بخش ساحت خاصی از میان ساحت‌های اخلاقی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی و نظایر آن را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. اهمیت این پژوهش در این است که با بررسی دقیق و همه جانبه رویکردها و الگوهای غرب شناسی آن هم در چارچوب گفتمانی، زوایای آشکار و پنهان غرب در اندیشه و مدرنیته مشخص می‎شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات داده‌های کتابخانه ای است. یافته‌های تحقیق نشان می‎دهد که غربشناسان معاصر با سه رویکرد نسبت به این موضوع تحقیق نموده اند: رویکرد تقلیدی؛ رویکرد تعاملی و رویکرد تقابلی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Introduction to Western Studies Approaches in Iran

نویسندگان [English]

  • Hadi Taheri 1
  • Humayon Hemati 2
1 Ph.D. student of cultural strategic management, National Defense University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, University of International Relations, Ministry of Foreign Affairs, Tehran, Iran
چکیده [English]

From the beginning of the cultural and political life of the West, Western studies has been constantly evolving in relation to human collections, special geographical positions, prominent historical periods, and with specific periods of politics and rule. The purpose of this article is to recognize the orientation of contemporary westernists in Iran. There are different patterns of Western knowledge about knowing the West; One of these models is the conceptual and contentual explanation and analysis of the intellectual, cultural and political systems and isms that govern the Western world. Another model is to maintain a historical orientation and achieve a historical account of Western developments. In the third model, the current developments in the West are classified according to specific topics, issues and criteria in various sections, and each section examines a specific area from the moral, religious, political, economic and similar areas. The importance of this research is that by explicitly and comprehensively examining the approaches and patterns of Western studies in the context of discourse, the obvious and hidden angles of the West in thought and modernity are identified. The research method in this article is descriptive and the data collection tool is library data. Findings show that contemporary westernists have researched this issue with three approaches: imitative approach; Interactive approach and confrontational approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Westernism
  • Anti-Westernism
  • Eclecticism
  • Tradition
  • Religion
آل احمد، جلال، (۱۳۷۶)، در خدمت و خیانت روشنفکران، زیر نظر شمس آل احمد، تهران، فردوسی
آل احمد، جلال، (۱۳۸۲)، غرب زدگی، تهران، فردوسی.
بازرگان، مهدی، (۱۳۶۲)، انقلاب ایران در دو حرکت، تهران، نراقی.
بهرامی کمیل، نظام، (۱۳۹۳)، گونه شناسی روشنفکران ایران، تهران، انتشارات کویر.
پدرام، مسعود (1383)، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب،   تهران، گام نو
خسروپنا، محمد حسین، (۱۳۷۷)، سازمان افسران حزب توده، تهران، شیرازه.
رهدار، احمد، (1391) غرب شناسی علمای شیعه در تجربه ایران معاصر، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
زورق، محمد حسن، ( 1387) اسلام وسکولاریسم از آغاز تا کنون، تهران، نشر فرهنگ اسلامی.
شایگان، داریوش، (۱۳۸۴)، آسیا در برابر غرب، تهران، امیر کبیر.
شایگان، داریوش، (۱۳۸۴)، دین و فلسفه علم در شرق و غرب، تهران، الفبا.
شریعتی، علی، (۱۳۶۰)، روشنفکر و مسئولیت او در جامعه، تهران، دفتر تدوین و تنظیم آثار دکتر علی شریعتی.
فردید، احمد، (۱۳۷۰)، چند پرسش در مورد فرهنگ شرق، تهران، فرهنگ و زندگی.
فردید، احمد، (۱۳۵۲)، سقوط هدایت در چاله ادبیات هرز فرانسه، تهران، مشرق.
فوکو، میشل، ۱۳۷۷)، ایرانیان چه رویایی در سر دارند، ترجمه معصومه همدانی، تهران، هرمس.
محمدی، عبدالله، (۱۳۹۰) نصر، سنت، تجدد (بررسی زندگی و افکار سید حسین نصر)، تهران، کانون اندیشه جوان.
مطهری، مرتضی، (۱۳۹۰)، پیرامون انقلاب اسلامی، تهران، صدرا.
ـــــــــــــــــــــــ ، (۱۳۹۰)، نقدی بر مارکسیسم، تهران، صدرا.
میرسپاسی، علی، (۱۳۸۹)، تأملی در مدرنیته ایرانی، تهران، طرح نو.
نصر، سید حسین، (۱۳۸۴)، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران، طرح نو.
ـــــــــــــــــــــــ ،  (۱۳۷۹)، معرفت و معنویت، ترجمه انشالله رحمتی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
وحدت، فرزین، (۱۳۸۳)، رویارویی فکری ایران با مدرنیت، تهران، ققنوس.