چیستی و هستی جامعه و خصوصیات جامعۀ آرمانی در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه انقلاب اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

چکیده

ماهیت و هستی جامعه ازجمله موضوعات مهمی است که دیدگاه‎های مختلفی دربارۀ آن ارائه شده است. نوع نگاه به این موضوع مبنای مهمی است برای تصمیم‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی. در بین اندیشمندان مسلمان، آیت الله خامنه‌ای متفکری است که مبتنی ‎بر آیات و روایات و باتوجه ‎به تجربه‌های تاریخی جوامع مختلف و داده‌های میدانی، دیدگاه خاصی دربارۀ این موضوع ارائه کرده است. مسئلۀ پژوهش روشن‌‌‎سازی ابعاد گوناگون اندیشۀ ایشان دربارۀ چیستی و هستی جامعه و ویژگی‌های جامعۀ آرمانی است. برای پاسخ به این پرسش از روش تحلیل محتوا استفاده شده و همه آثار فکری رهبری مورد بررسی قرار گرفته است. با استنباط از مجموع مطالب گردآمده، می‌‌‎توان گفت آیت الله خامنه‌ای جامعه را مانند پیکرۀ زنده می‌‌بیند که دارای زندگی و مرگ است و دچار تکامل و تنازل می‌شود. جامعه وجودی است مرکب و حقیقی، که ساخته می‌شود و بر ارادۀ افراد تأثیر می ‎گذارد، ولی ارادۀ انسان تعیین ‎کنندۀ نهایی است که جامعه را می ‎سازد و متأثر از مصنوع خود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The nature and existence of society and the characteristics of an ideal society in the thought of Ayatollah Khamenei

نویسنده [English]

  • Amir Siahpoosh
Assistant Professor, Department of Islamic Revolution, University of Islamic Education, Qom, Iran
چکیده [English]

The nature and existence of society is one of the important topics that have been presented with different views. The way of looking at this issue is an important basis for political, social, cultural and economic decisions. Among the Muslim thinkers, Ayatollah Khamenei is a thinker who based on verses and traditions and according to the historical experiences of different societies and field data, has presented a special point of view about this issue. The problem of the research is to clarify the various dimensions of his thought about the nature and existence of society and the characteristics of an ideal society. To answer this question, the content analysis method was used and all intellectual works of the leadership were examined. By inferring from the collected materials, it can be said that Ayatollah Khamenei sees society as a living body that has life and death and undergoes evolution and decline. Society is a complex and true existence, which is created and affects the will of individuals, but the will of man is the final determinant that creates society and is affected by its creation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • society
  • individual
  • community authenticity
  • ideal society
  • Ayatollah Khamenei

مراجع

قرآن‎کریم.
آرون، ریمون (1387). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه ‎شناسی. (باقر پرهام، مترجم) تهران، علمی فرهنگی.
آزاد ارمکی، تقی (1383). نظریه ‎های جامعه ‎شناسی. تهران سروش.
باتامور، تی‎بی (1357). جامعه ‎شناسی، ترجمۀ حسن منصور و حسن حسینی. تهران، سهامی.
بیانات آیت ‎الله خامنه‎ای، دسترسی در:https://farsi.khamenei.ir/.
بیرو، بیرو (1366). فرهنگ علوم اجتماعی. (باقر ساروخانی مترجم). تهران، کیهان.
پارکین، فرانک (1384). ماکس وِبِر. (شهناز مسمّی ‎پرست، مترجم). تهران، ققنوس.
جوادی آملی، عبدالله (1388). جامعه در قرآن. قم، اسراء.
حسینی خامنه ‎ای، سیدعلی (1392). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. تهران، صهبا.
حسینی خامنه ‎ای، سیدعلی. نرم‎افزار حدیث ولایت (مجموعۀ بیانات، پیام‎ ها، نامه ‎ها و گفت‎ وگوهای مقام معظم رهبری).
دورکیم، امیل (1383). قواعد روش جامعه‎ شناسی. (علی‎ محمد کاردان، مترجم). تهران، دانشگاه تهران.
ریتزر، جورج (1379). نظریه‎ های جامعه‎ شناسی معاصر. (محسن ثلاثی، مترجم). تهران، علمی.
ساروخانی، باقر (1370). درآمدی بر دایرة المعارف علوم اجتماعی. کیهان.
ساروخانی، باقر (1375). دایرة المعارف علوم اجتماعی. تهران، کیهان.
سووه، توما (1358). فرهنگ اصطلاحات اجتماعی و اقتصادی. (خلیل مکّی، مترجم). تهران، رواق.
سیاه‎پوش، امیر (1401). راهبردهای مقابله با آسیب‎ های اجتماعی از منظر امام خامنه‎ ای، مندرج در بستۀ راهبردی مواجهه با آسیب ‎های اجتماعی پیشنهادی به دولت سیزدهم، تهران، دانشگاه شاهد.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1361). تفسیر المیزان. (صالحی کرمانی، مترجم). قم، جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیّۀ قم.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1425ق). تفسیر المیزان. قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
 
‫عباسی، حسن. (۱۳۸۴). مساله اصلی فرهنگ است: نگاهی دیگر به انتخابات ریاست جمهوری. سوره اندیشه، 12(17)، 35-41.
فخر زارع، حسین (1393). جامعه از منظر قرآن. پژوهشنامۀ معارف قرآنی، 5(16)، 93-122. Doi: 10.22054/rjqk.2015.1292
فروند، ژولین (1362). جامعه ‎شناسی ماکس وبر. (عبدالحسین نیک‎گهر، مترجم).  تهران، بی‎نا.
کینگ، ساموئل (1355). جامعه‎ شناسی. (ربیع مشفق همدانی، مترجم). تهران، سیمرغ.
گولد، جولیوس و ویلیام ل کولب (1376). فرهنگ علوم اجتماعی. (گروه مترجمان،مترجمان). تهران، مازیار.
گیدنز، آنتونی (1383). جامعه ‎شناسی. (منوچهر صبوری، مترجم). تهران، نی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1380). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن. تهران، نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1383). مجموعه آثار. تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1384) جامعه و تاریخ. تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1387 الف) مجموعه آثار. تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1387 ب) مقدمه‎ ای بر جهان ‎بینی اسلامی (5): جامعه و تاریخ. تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1389). مجموعه آثار، تهران، صدرا.
موسوی، سیدمهدی (1400). تحول علوم انسانی در الهیات اجتماعی آیت الله خامنه‎ ای (رسالۀ دکتری). دانشگاه باقرالعلوم.
موسوی، سیدمهدی (1401). درآمدی بر نظام اندیشۀ اسلامی براساس آرای امام و رهبری (ویژۀ طلاب حوزۀ علمیۀ). قم، مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 15 بهمن 1402
  • تاریخ پذیرش: 24 بهمن 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار