مبانی و اصول رشد اخلاقی خانواده تراز تمدن نوین اسلامی از منظر بیانیۀ گام دوم انقلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری معارف اسلامی گرایش اخلاق، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

چکیده

پژوهش پیش‎ رو با روش تحلیلی اکتشافی و مراجعه به بیانیۀ گام دوم انقلاب، با هدف تبیین مبانی و اصول‎ رشد اخلاقی‎ خانواده از منظر بیانیۀ ‎گام ‎دوم ‎انقلاب انجام شده است تا به خانواده به‎ مثابۀ رکن اساسی تمدن‎ ساز برای ایفای نقش مؤثر در تحقق تمدن نوین اسلامی یاری رساند. یافته‎ ها نشان می ‎دهد بیانیۀ گام ‎دوم ‎انقلاب از نظر مبانی بر فرافرهنگی بودن ارزش‎های خانواده، عقلانیت معیارسنجش ارزش ‎ها، مدرج بودن ارزش ‎ها، توأمانی خیر دنیا و آخرت و حیات متألهانه انسان استوار است. همچنین با بررسی دوبارۀ مبانی استخراج شده، و از راه تشکیل قیاس منطقی دلالت‎ های آنها در حوزۀ بایدهای رشد اخلاقی خانواده منظبق با بیانیۀ ‎گام دوم ‎انقلاب، استنتاج شد و هفت اصل اساسی شامل اصل انطباق، اصل مسئولیت، اصل استمرار، اصل عقلانیت در مدیریت خانواده، اصل اولویت، اصل جامع ‎نگری و اصل اصلاح شرایط به ‎دست آمد که هریک از اصول دارای فروع متعدد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The foundations and principles of moral development of the family at the level of modern Islamic civilization from the point of view of the statement of the second step of the revolution

نویسنده [English]

  • Rohollah Shahriari
Doctoral student of Islamic Studies majoring in ethics, University of Islamic Studies, Qom, Iran
چکیده [English]

The present research has been carried out with an exploratory analytical method and referring to the statement of the second step of the revolution, with the aim of explaining the foundations and principles of the moral development of the family from the perspective of the statement of the second step of the revolution, in order to help the family as the basic pillar of civilization to play an effective role in the realization of modern Islamic civilization. . The findings show that the statement of the second step of the revolution is fundamentally based on the transcultural nature of family values, the rationality of values measurement standards, the degree of values, the harmony of the good world and the hereafter, and the divine life of man. Also, by re-examining the extracted bases, and by forming a logical comparison of their implications in the field of the moral development of the family in line with the statement of the second step of the revolution, it was concluded that seven basic principles include the principle of conformity, the principle of responsibility, the principle of continuity, and the principle of rationality in family management. , the principle of priority, the principle of comprehensiveness and the principle of modification of conditions were obtained, each of which has several branches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • moral growth
  • balanced family
  • statement of the second step of the revolution
  • new Islamic civilization
قرآنکریم، ترجمۀ آیت الله مکارم شیرازی.
‫ابن خلدون، عبدالرحمن. (۱۳۵۹). مقدمه ابن خلدون. (محمد پروین گنابادی، مترجم). تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
اتکینسون، ریتا ال، اتکینسون، ریچارد سی، اسمیت، ادواردای، بم، داریل ج، و هوکسما، سوزان نولن (1394). زمینۀ روانشناسی هیلگارد. (محمدنقی براهنی و دیگران، مترجمان). تهران، رشد.
آمدی، عبدالواحدبن محمد تمیمی (1410ق). غررالحکم و دررالکلم. (مهدی رجایی، محقق). قم، درالکتب الاسلامیه.
باقری، خسرو (1389). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران، مدرسه.
بی ریا، ناصر و دیگران (1390). روان شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی. تهران، سمت.
جعفری ‎پناه، مهدی، و میرعلی، محمدعلی (1399). نقش خودسازی در تحقق صلح عادلانه با تأکید بر بیانیۀ گام دوم انقلاب. سیاست متعالیه، 8(29)، 275- 296.
جمشیدی، محمدحسین (1380). نظریۀ عدالت از دیدگاه فارابی، شهیدصدر و امام خمینیŠ، تهران، پژوهشگاه امام خمینیŠ.
جوادی آملی، عبدالله، (1389). تفسیر انسان به انسان، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1390الف). حیات حقیقی انسان در قرآن، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1390ب). نسبت دین و دنیا، چاپ پنجم، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1391). صورت و سیرت انسان در قرآن، قم، اسراء.
بیانات آیت الله خامنه‎ای، دسترسی در: http://www.farsi.khamenei.ir.
خوانساری، جمال‎الدین محمد (1366). شرح غررالحکم و دررالکلم. تهران، دانشگاه تهران.
رهنمایی، سیداحمد (1388). درآمدی بر فلسفۀ تعلیم و تربیت. قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
رهنمایی، سیداحمد (1399). ماندگاری بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی مبتنی‎بر مبانی فطری و کلامی. اندیشۀ نوین اسلامی، (16)61، 185-204
شریفی، احمدحسین (1394). مبانی علوم انسانی، تهران، مرکز پژوهش‎های علوم انسانی صدرا.
شهریاری، روح‎الله، و نجفی، حسن (1399). هویت حقیقی انسان در اندیشۀ انسان شناختی جوادی آملی، انسان‎پژوهی دینی، 1(44)، 92-69.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1364). المیزان فی تفسیرالقرآن. (سیدمحمدباقر موسوی‎ همدانی، مترجم). قم، بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387). بررسی های اسلامی. ( سیدهادی خسروشاهی، چاپگر). قم، بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1389). المیزان فی تفسیر القرآن. (سیدمحمدباقر موسوی‎ همدانی، مترجم). قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
فتحعلی، محمود، مصباح، مجتبی، و یوسفیان، حسن (1391). فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی. قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
قمی، عباس (1426). کلیات مفاتیح الجنان.(الهی قمشه ‎ای، مترجم). قم، مؤسسۀ بضعه المختار.
کریم‎ زاده، صادق (1391). رشد اخلاق: تغییر در روی ‎آوردهای معاصر. روانشناسی و دین، 5(3)، ٦٣ -95.
کریمی، مصطفی (1393). مرحلۀ مطالعۀ اکتشافی در نظریه‎پردازی قرآنی. معرفت، 23(197)، 31-46.
کلینی، محمدبن یعقوب‎بن اسحاق (1404ق). کافی. (علی‎اکبر غفاری و محمد آخوندی، مصححان). تهران، دارالکتب الاسلامیه.
لیثی واسطی، علی‎بن محمد (1376). عیون الحکم والمواعظ. (حسین حسینی بیرجندی، مصحح). قم، دارالحدیث.
مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالانوار. بیروت، الوفاء.
مصباح یزدی، محمدتقی (1390). راه و راهنماشناسی. قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
مصباح یزدی، محمدتقی (1392). سلامت معنوی از دیدگاه اسلام. تهران، حقوقی.
مصباح، مجتبی (1390). بنیاد اخلاق. قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
مطهری، مرتضی (1372). فلسفۀ اخلاق. تهران، صدرا.
موسوی خمینی، روح‎الله (1386). صحیفۀ نور. تهران، مرکز نشر آثار امام خمینیŠ.
موسی‎زاده، ابراهیم (1399). اصول و مؤلفه‎های نظام سازی اسلامی با تأکید بر بیانیۀ گام دوم. حکومت اسلامی، 25( 95)، 112- 134.
Reber, Arthur S.; & Reber, Emily. (2001). The Penguin Dictionary of Psychology. London, Penguin Books.