نقش جهاد کبیر در تحقق تمدن نوین اسلامی با تأکید بر اندیشۀ امام‌ خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، پژوهشکده الهیات و معارف اسلامی، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق، قم، ایران،

چکیده

تمدن نوین اسلامی پدیده ‎ای امیدبخش برای مستضعفان و آزادی‎خواهان جهان و الهام یافته از کلام الهی است که شکل‎ گیری آن برای طالبانش به شرط کوشش و گام‎های مجاهدانه از سنخ جهاد کبیر چندان دور از دسترس نیست. ازاین‎رو، پژوهش در تحلیل نقش جهاد کبیر برای زمینه‎ سازی تحقق آن، از اهمیت برخوردار است. هم‎اکنون کم ‎وبیش در محافل نخبگانی، چگونگی شکل ‎گیری تمدن نوین اسلامی به گفتمان تبدیل شده، ولی چگونگی ترابط آن با جهاد کبیر که یکی از متغیرهای مهم در تحقق آن شمرده می ‎شود، همچنان در هاله ‎ای از ابهام است. ازاین ‎رو، این پرسش مطرح می ‎شود که جهاد کبیر در تحقق تمدن نوین اسلامی چه نقشی دارد؟ فرضیۀ پژوهش این‎ است که زمینۀ تحقق تمدن نوین اسلامی با تلاش مجاهدانه از سنخ جهاد کبیر فراهم می‎ شود. این مقاله توانسته است با توصیف و تحلیل مصداقی جهاد کبیر به تحلیل نقش جهاد کبیر در تحقق تمدن نوین اسلامی با تأکید بر اندیشۀ امام‎ خامنه‎ ای بپردازد. براساس یافته‎های پژوهش، جهاد کبیر چه به لحاظ سلبی، مانند اطاعت نکردن از تمدن غرب، نپذیرفتن ولایت کفار و مانند آن، و چه به لحاظ ایجابی، مانند استقامت ‎ورزی در تحول علوم انسانی، پافشاری بر سبک زندگی اسلامی، استقامت در تربیت مدیران تمدن‎ ساز و مانند آن، در تحقق تمدن نوین اسلامی تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Great Jihad in the Realization of the New Islamic Civilization with an Emphasis on the Thought of Imam Khamenei

نویسنده [English]

  • Asadoallah Kurd Firoozjae
Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Institute of Theology and Islamic Studies, Imam Sadiq Institute of Islamic Sciences, Qom, Iran.
چکیده [English]

The new Islamic civilization is a promising phenomenon for the oppressed and freedom seekers of the world and inspired by the divine word, whose formation is not far from the reach of the Taliban under the condition of effort and mujahidan steps from the Great Jihad. Therefore, research in analyzing the role of the Great Jihad is important for its realization. Now more or less in the elite circles, how the new Islamic civilization is formed has become a discourse, but how it is connected with the great jihad, which is considered one of the important variables in its realization, is still in an aura of ambiguity. This ambiguity may slow down the process of realizing the new Islamic civilization. Therefore, the question arises, what is the role of the Great Jihad in the realization of the new Islamic civilization? The hypothesis of the research is that the ground for the realization of the new Islamic civilization is provided by the mujahidan effort of the Great Jihad. This article has been able to analyze the role of great jihad in the realization of modern Islamic civilization by describing and analyzing examples of great jihad and with library tools, emphasizing on the thought of Imam Khamenei. According to the findings of the research, Jihad Kabir, whether in a negative sense, such as disobeying Western civilization, not accepting the rule of infidels, and the like, or in a positive sense, such as perseverance in the evolution of human sciences, insistence on the Islamic lifestyle, perseverance in the training of civilization-building managers and Like that, it is effective in realizing the new Islamic civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic civilization
  • Great Jihad
  • Western civilization
  • evolution in science
  • lifestyle
قرآنکریم.
ابوطالبی، مهدی (1396). نقش علوم انسانی اسلامی در تمدن نوین اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری. تحقیقات بنیادین علون انسانی، 3 (6)، 97 - 123.
ابن خلدون، عبدالرحمن ‎بن محمد (بی‎تا). مقدمۀ ابن خلدون. قاهرة، دار نهضة.
ابن منظور، محمدبن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت، دارالفکر.
ایلخانی، محمد (1382). تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس. تهران، سمت.
بابایی، حبیب‎اله (1396). تبارشناسی مفهوم تمدن در غرب جدید. آیینۀ پژوهش، 28(1)، 53 – 62.
بهمنی، محمدرضا (1393). تمدن نوین اسلامی در اندیشۀ ‎آیت‎ الله خامنه‎ ای. نقد و نظر، 19(2)، 198 - 237.
بیانات حضرت آیت الله خامنه‎ ای، دسترسی در: https://farsi.khamenei.ir
پهلوان ‎شریف، محمدامین، و کاظمی شوره‎ای، محمدحسین (1399). تبیین الگوی شایستگی مدیران جهادی تمدن ‎ساز (مورد مطالعه: شهید قاسم سلیمانی). مدیریت اسلامی، 28(4)، 141-168.
جعفری، محمدتقی (1362). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. تهران، فرهنگ اسلامی.
حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم، مؤسسة‎آل‎البیت‰.
دورانت، ویلیام جیمز، (1385). تاریخ تمدن. (احمد آرام و دیگران، مترجم). تهران، علمی و فرهنگی.
دیویس، تونی (1378). اومانیسم. ( عباس مخبر، مترجم). تهران، نشر مرکز.
رندال، هرمن (1376). سیر تکامل عقل نوین.( ابوالقاسم بخشنده، مترجم). تهران، علمی و فرهنگی.
سبزواری نجفی، محمدبن ‎حبیب‎ الله (1406ق). الجدید فی تفسیر القرآن. بیروت، دارالتعارف.
شریعتی، علی (1359). تاریخ تمدن، تهران، قلم.
شریفی، احمدحسین (1398). سبک زندگی و هنرهای بی زبان انتقال پیام. قم، حسینیۀ الغدیر.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1390ق). المیزان فیتفسیر القرآن. بیروت، مؤسسة‎الاعلمی.
طبرسی، فضل‎بن ‎حسن (1372). مجمع البیان فیتفسیر القرآن. تهران، ناصرخسرو.
طوسی، محمدبن ‎حسن (بی‎تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت. داراحیاءالتراث العربی.
عمید، حسن (1364). فرهنگ فارسی عمید. تهران، امیرکبیر.
فراهیدی، خلیل‎بن احمد (1409ق). کتابالعین. قم، هجرت.
فیض کاشانی، محمدبن ‎شاه مرتضى (1418ق). الاصفی. قم، مرکز النشر التابع ‎لمکتب‎ الاعلام الاسلامی.
کردفیروزجائی، اسداله (1399). بازشناسی و تحلیل پیش‎ انگاره‎های تحقق تمدن نوین اسلامی با رویکرد کلامی با تأکید بر اندیشۀ امام خامنه‎ ای. مطالعاتی بنیادین تمدن نوین اسلامی، 3(5)، 305-328.
گاردنر، ویلیام (1386). جنگ علیه خانواده. ( معصومه محمدی، مترجم). تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
مظفر، محمدرضا (بی‎تا). اصولالفقه. قم، اسماعیلیان.
مهدی زاده، حمید (1398). بازتبیین سبک زندگی در گسترۀ روان ‎شناسی، جامعه‎شناسی و اسلام. مجموعه مقالات چهارمین کنگرۀ بینالمللی علوم انسانی اسلامی. تهران، آفتاب توسعه.
مودودی، ابوالاعلی (1352). اسلام و تمدن غرب.( ابراهیم امینی، مترجم).  تهران، کانون انتشارات.
نبی‎زاده، محمد (1395). مبانی فلسفی و جایگاه علوم انسانی در تمدن نوین اسلامی. اندیشۀ تمدنی اسلام، 1( 2)، 103-115.
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهرالکلام. بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
نجفی، موسی، و غلامی، رضا (1397). انقلاب اسلامی و نقش محوری آن در شکل‎گیری تمدن نوین اسلامی با تأکید بر دکترین امامت. مطالعات انقلاب اسلامی، 15(55)، 121-140.