ماهیت و مؤلفه‎های حیات طیبه و ظرف تحقق آن در سبک زندگی اسلامی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

استادیار معارف اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

از دیدگاه قرآن هدف نهایی زندگی، تقرب به خداوند است و هیچ هدفی متعالی­‌تر از آن وجود ندارد، زیرا تقرب به خداوند رسیدن به همه کمالات، زیبایی­ها، لذت­­ها و سعادت ابدی است. لذا باید روش و سبک زندگی خود را چنان قرار دهیم که به این مهم دست پیدا کنیم و چنانچه این هدف محقق شود و شیوه و سبک زندگی فرد بر پایه تقرب به خداوند ترسیم شود در این هنگام است که زندگی طعم حیات طیبه را پیدا می­کند و پایدار و فناناپذیر می­شود. حیات طیبه یکی از کلیدی­ترین مفاهیم قرآن کریم در تبیین سبک زندگی اسلامی است که با استمداد از ایمان و عمل صالح محقق می­گردد؛ حیاتی که در پرتو تلبس به آن علاوه بر دگرگونی در شیوه نگرش انسان به جهان ، نحوه تعامل وی با خداوند و سایر مخلوقات او نیز دستخوش تغییر می­شود. این پژوهش بر آن است تا سبک زندگی اسلامی را با تعریفی از ماهیت حیات طیبه، ظرف تحقق و مولفه ­های دستیابی به آن در راستای رسیدن به سبک زندگی اسلامی از منظر آیه 97 سوره مبارکه نحل مورد بررسی قرار دهد. نتیجه این مقاله آن است که قرآن کریم پاسخگوی تمامی نیازهای بشری در کلیه حوزه های زندگی او است و با بیان ویژگی های سبک زندگی اسلامی ضرورت استنباط سبک زندگی از قرآن بیش از پیش آشکار شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature and Components of Hayat e Tayyibah and the Time Span for its Realization in the Islamic Lifestyle

نویسنده [English]

  • Zohreh Nabavi
Assistant Professor in Department of Islamic Education, Payameh Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

From the Qur'anic point of view, the ultimate goal of life is to draw closer to God and since getting closer to God is the attainment of all perfections, beauties, pleasures, and eternal bliss, there is no higher goal than that. Therefore, we must choose a conduct and lifestyle that helps us to achieve this important goal, and when this goal is achieved and a person's lifestyle is based on this goal, then life will have the quality of a purified life - Hayat e Tayyibah - and it becomes stable and immortal. Hayat e Tayyibah is one of the key concepts of the Holy Quran in explaining the Islamic lifestyle, which is achieved with the help of faith and righteous deeds: A lifestyle in light of which not only there is a change in the way man views the world but also there is a change in the way he interacts with God and other creatures. This study aims to examine the Islamic lifestyle by defining the nature of Hayat e Tayyebah, the time span of its realization and the components of achieving it in order to attain an Islamic lifestyle from the perspective of the verse no. 97 of Surah Nahl (Bee). The findings of this article indicate that the Holy Quran meets all human needs in all areas of his life, and by stating the characteristics of the Islamic lifestyle, the necessity of deriving the lifestyle from the Qur'an becomes more apparent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Hayat e Tayyebah
  • Islamic Lifestyle
قرآن کریم.
آمدی، عبدالواحد تیممی (1388). غررالحکم و دررالکلم، قم: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی. ج3.
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن (1422ق/ 1379). زادالمسیر فی علم التفسیر، عبدالرزاق المهدی، بیروت: دارالکتاب العربی، ج2.
ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب(1422 ق/ 1379). المحررالوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق عبدالسلام عبدالشافی محمد، بیروت: دارالکتب العلمیه، ج 3.
ابن منظور، محمدبن مکرم (1990م/ 1368). لسان العرب، بیروت: دارالفکر، دارالصادر، ج3.
ابوحیان اندلسی، محمدبن یوسف (1420ق/ 1377). البحر المحیط، صدقی محمدجمیل، بیروت: دارالفکر، ج 6.
ابوالفتوح رازی، حسین­بن علی محمد (1408ق/1365). روض­الجنان و روح­الجنان فی تفسیرالقرآن، جعفر یاحقی، محمدمهدی ناصح، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، ج 12.
بروجردی، سیدمحمدابراهیم (1366). تفسیر جامع، تهران: صدرا، ج4.
بغدادی، علاءالدین علی بن محمد (1415ق/ 1372). لباب التأویل فی معانی التنزل، محمدعلی شاهین، بیروت: درالکتب العلمیه، ج 3.
بغوی، حسین بن مسعود (1420ق/ 1377). معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، عبدالرزاق المهدی، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج3.
بیات، محمدرضا (1390). دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418 ق/ 1379). انوارالتنزیل و اسرارالتاویل، محمدعبدالرحمن المرعشی، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج 3.
ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم(1422ق/ 1379). الکشف و البیان عن تفسیرالقرآن، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج 6.
جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن (1377). جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، تهران: دانشگاه تهران، ج 5.
جعفر زاده ، محمد حسن (1393). منشور فرهنگ از دیدگاه مقام معظم رهبری (ره) ، تهران: ولاء منتظر.
حجازی، محمدمحمود (1413ق/ 1374). تفسیر الواضح، بیروت: دارالجیل الجدید، ج 2.
خوانساری، جمال الدین (1366). شرح غررالحکم، تصحیح محدث ارموی، تهران، دانشگاه تهران، ج 3.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1426ق/ 1383). مفردات الفاظ القرآن، صفوان عدنان داوودی، قم:طلیعه نور.
زمخشری، محمود (1407ق/ 1364). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی، ج2.
سیدرضی، ابوالحسن محمدبن حسین (1380). نهج البلاغه،  محمدجواد شریعت، تهران:اساطیر.
شبر، عبدالله (1410 ق/ 1367). تفسیرالقرآن الکریم، قم ،دارالهجرة، ج3.
طباطبایی، محمدحسین (1417ق/ 1374). المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ج 11ـ12.
طباطبایی، محمدحسین (1360). رساله الولایه، قم: موسسه اهل البیت (ع)، قسم الدراسات الاسلامیه.
طبرسی، فضل بن حسن (1377). جوامع الجامع، تهران: دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، ج 3.
طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو، ج1.
طبری، ابوجعفرمحمدبن جریر (1412ق/ 1373). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت ،دارالمعرفه، ج 14.
طنطاوی، سیدمحمد (بی تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره: دارالنهضه مصر للطباعه و النشر، ج 8.
طوسی، محمدبن حسن (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج 6.
عاملی، ابراهیم (1360). تفسیر عاملی، تهران: صدوق، ج 2.
غزالی، محمدبن محمد (بی تا). احیاء العلوم الدین، محقق: عبدالرحیم حافظ العراقی، مقدمه نویس: محمدخضرحسین، بیروت: دارالکتب العربی، ج 4.
غضنفری، علی، آریانی، زهرا (1395). «رابطه سبک زندگی اسلامی با حیات طیبه از منظر قرآن»، تهران ، همایش سراسری علمی ـ پژوهشی سبک زندگی.
فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمدبن عمر(1420ق/ 1377). مفاتیح الغیب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج 2.
فیضی، کریم (1388). زندگی و بس، تهران: اطلاعات.
قرطبی، محمدبن احمد (1364). الجامع الحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو، ج 11.
 کلینی، محمدبن یعقوب (1430ق/ 1387). الکافی 8 جلدی، چاپ اول، قم: دارالحدیث للطباعه والنشر، ج1.
مصطفوی، حسن (1430 ق/ 1387). التحقیق فی الکلمات القرآن الکریم، بیروت ـ لندن ـ قاهره، درالکتب العلمیه، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، ج 5.
مظهری، محمدثناء الله (1412ق/ 1373). التفسیر المظهری، پاکستان: مکتبه رشدیه، ج 5.
مکارم شیرازی، ناصر (1421 ق/ 1368). الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسه امام علی بن ابیطالب، ج 4.
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج 7و11.
مودب، سید رضا ،رضایی آدریانی ، ابراهیم (1396). "ضرورت استنباط سبک زندگی از قرآن"، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن ، شماره 1 ،(پاییز و زمستان 1396)صص 111-128 .
نخجوانی، نعمت الله بن محمود (1999 م/ 1377). الفواتح الالهیه و المفاتح الغیبیه، مصر: دار رکابی للنشر، ج1.
نراقی، احمدبن محمد (1378) . معراج السعادة، قم: هجرت.