پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
جایگاه فقه در تمدنسازی اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)
11
30
FA
حسین
آشوری
دانش آموخته دکتری ادبیات عرب دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران
hosseinashoori266@yahoo.com
ابوالفضل
تاجیک
استادیار ادیان و عرفان دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران
a.tajik1100@gmail.com
مهدی
محمدی
استادیار تاریخ اسلام دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران
m.mohamadi.abu@gmail.com
تمدنسازی و طرح ایدههای کارکردگرا در ساخت تمدن، یکی از آرمانهای بزرگ حاکم بر ایدئولوژیهای جهان از گذشته تا به امروز بوده است. تمام مکاتب فکری با ادعای ساخت جامعهای متمدن که از توان رفع نیازهای جوامع انسانی برخوردار است، به بسط نظریههای تمدنی اقدام کردهاند. دین اسلام یکی از این مکاتب فکری است که از زمان ظهور تاکنون، توانسته است پتانسیل اندیشگانی خود را با تکیه بر منبع وحی در جهت ایجاد تمدنی الهی-انسانی به منصه ظهور برساند. این دین با هدف انتظامبخشی به ساحت زندگی انسان در دو بعد فردی و اجتماعی در چهارچوب تمدن، اهتمام ویژهای به علوم مبذول داشته است. فقه یکی از علوم دارای اهمیت در تمدنسازی اسلامی است که در همه ادوار تاریخ اسلام، بهعنوان یک ابزار بنیادین در تمدنسازی مورد استفاده قرار گرفته است. این علم با ارائه نظریاتی در دو بعد خرد (شخصی) و کلان (انسان، جامعه و جهان)، مهمترین دانش بومی اسلام است که توان تأسیس تمدن را داراست. امام خمینی از اندیشمندان اسلامی در عصر معاصر هستند که همت خود را بر آن داشتند تا روشی را با تکیه بر دانش فقه به منظور احیای تمدن اسلامی ارائه دهند.<br />مقاله پیش رو با روشی توصیفی-تحلیلی تلاش دارد کارکرد فقه را در تمدنسازی اسلامی با تکیه بر مبانی فکری امام خمینی مورد بحث قرار دهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد: 1. فقه بهعنوان یکی از مبانی اصلی اندیشه امام خمینی نقش اساسی را در ایجاد این تمدن برعهده دارد؛ 2. در اندیشه امام خمینی محدود ساختن فقه در امور فردی، در مخالفت قطعی با هدف شارع از وضع احکام بوده است؛ 3. امام خمینی حکومت در اسلام را مصداق عینی فقه در حل بحرانهای جامعه و نشاندهنده جنبه عملى فقه میدانند؛ 4. در نظر حضرت امام، هدف شارع از وضع احکام در کنار نظمبخشی و قانونمداری در رفتار فردی، حمایت از ساختن جامعهای همراه با قانون (شرع) است که این جامعه به ساختن تمدن شایسته انسان الهی مبادرت ورزد.
اسلام,تمدن,امام خمینی,فقه
https://sjs.isri.ac.ir/article_140733.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140733_9c0cff172dcb2ba2d065f32f988b3e7a.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
کارآمدی سیره معصومان در شکل گیری تمدن نوین اسلامی
31
52
FA
روح الله
توحیدی نیا
دانشآموختۀ حوزۀ علمیۀ قم و دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران، تهران، ایران
roholahtohidi@yahoo.com
نقش و اهمیت سیرۀ معصومان در عرصههای گوناگون زندگی انسان بارها از سوی کارشناسان مورد مطالعه قرار گرفته و گاه از آن بهعنوان منبعی مهم در تبیین سازوکار تمدن نوین اسلامی یاد شده است؛ هدف نوشتۀ پیشرو بهرهگیری از مطالعات یادشده، با رویکردی تحلیلی، برای بررسی نقش سیرۀ معصومان در شکلگیری تمدن نوین اسلامی است. برآیند پژوهش گویای آن است که تناسب ویژگیهای رفتاری ائمه با مؤلفههای بنیادین تمدن نوین اسلامی، اهمیت و تأثیر روش الگویی در تحقق تمدن نوین اسلامی و امکان بهرهبرداری از منابع سیره در فقه، نشاندهنده ماهیت کارامد و بیبدیل سیرۀ معصومان در پیریزی شالودۀ تمدن نوین اسلامی است.<br /><strong> </strong>
تمدن نوین اسلامی,سیرۀ معصومان,سبک زندگی اسلامی
https://sjs.isri.ac.ir/article_87966.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_87966_22a14f901aca6f67d2322c9e04302e33.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
کارکردهای دانشگاهها در مراحل تمدنسازی نوین اسلامی
53
90
FA
عبدالکریم
اسمعیلی
دانش آموخته دکتری آینده پژوهی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران ایران
socialization2050@gmail.com
رضا
مقیسه
دانش آموخته دکتری آینده پژوهی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران
rema59@chmail.ir
حسین
نادری منش
استاد بیوفیزیک دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
naderman@modares.ac.ir
در طول تاریخ، مراکز علمی مهمترین پیشران تمدنسازی بودهاند، اما با روند فراگیر شدن رسانههای اجتماعی، سازمانی شدن و محدود شدن برخی دانشگاهها به مباحث کاربردی و تجارت و ارائه خدمات خاص، امکان عقب ماندن یا حذف دانشگاهها از چرخه تمدنسازی وجود دارد. این در حالی است که کارکردگرایی عامل بقای نهادها در حال و آینده است. بررسی اغلب منابع نشان میدهد دانشگاهها دو کارکرد مشترک تربیت و تولید علم را برای تمدنسازی نوین اسلامی دارند. در این تحقیق 27 کارکرد تمدنی دانشگاهها از سی نمونه خبره جامعه آماری، به تناسب لایههای چهارگانه تحلیل لایهای علتها و به تفکیک دولت، جامعه و تمدن نوین اسلامی پیمایش و در همین قالب برای دانشگاهها تبیین و چیدمان شدهاند. کارکردهای چهارلایه و سهمرحله به هم وابستهاند و همپوشانی دارند، اما کارکردهای مرحله دولت اسلامی از اهمیت و اولویت بیشتری برخوردارند.<br />دانشگاهها باید کارکردهای خود را در این موقعیت از انقلاب اسلامی، بازتعریف و بازمهندسی کنند. با کارکردها نباید تشریفاتی و شعاری برخورد کرد، بلکه هریک از کارکردها باید در تمام اسناد بالادستی، ساختارها و فرایندهای دانشگاهها به طور سیستمی نهادینه شود.
تمدن نوین اسلامی,دانشگاه,کارکردها
https://sjs.isri.ac.ir/article_140694.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140694_097ef0880150c5f46c1a0d47799f47df.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
مبانی انسان شناختی قرآن در تمدن سازی تربیت محور (با تکیه بر تفسیر المیزان)
91
112
FA
حکیمه
حسینی
استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن، مشهد، ایران
hosseni.dolatabad@gmail.com
تمدنسازی نوین اسلامی یکی از مهمترین گفتمانهای نوپیدا در دوران معاصر است که در پی نهضتهای اسلامی، جنبش بیداری اسلامی و شکست و رسوایی مکاتب مادی و غربی، اذهان اندیشمندان اسلامی را به خود جلب نموده است.<br />با عنایت به اهمیت ترسیم تمدن نوین اسلامی و بایستگی استخراج علوم انسانی از قرآنکریم و نیز نظر به جایگاه تربیتمحوری تمدن اسلامی، و باتوجهبه اینکه علامه طباطبائی ابتکارهایی در مباحث تربیتی ارائه نموده است، پژوهش حاضر با بهرهمندی از شیوه تحلیل محتوا، به استخراج و استنباط مبانی ویژه تفسیر المیزان در حوزه انسانشناسی و ارتباط آن با تمدنسازی پرداخته است.<br />برپایه مبانی قرآنیِ علامه در تفسیر المیزان، نفس انسان مسیر سلوک او بهسوی خداوند بوده و شناخت و ارزیابی مداوم آن بسیار ضروری است. نفس یا همان شخصیت انسان بستگی و پیوندی ژرف با کارکرد او داشته و حتی میتواند دچار دوگانگی شود، پدیدهای که شناسایی آن در مدیریت کلان تمدنی بسیار حائز اهمیت است. از دیگر مبانی انسانشناختی علامه دربارۀ سعادت انسان، رابطه آن با عمل، حقیقی و فطری بودن آن و هویت نسبی و مرتبهای سعادت است که شناخت و تدبیر صحیح آن از لوازم تمدنسازی تربیتمحور میباشد. درنهایت نیز هویت جمعی و استکمال اجتماعی انسان مطرح میباشد که جایگاه آن در تمدن بسیار محوری و برجسته است.<br /><strong> </strong>
تمدن نوین اسلامی,تمدن تربیتمحور,انسانشناسی,علامه طباطبائی,تفسیر المیزان,قرآنکریم
https://sjs.isri.ac.ir/article_87967.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_87967_160f35ed079669ffd5dc787f3b7d1225.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
تمدن «عاد» از شکلگیری تا فروپاشی: نگاهی به نظریه تمدنی قرآن
113
132
FA
مسعود
حکیمیان
دانشجوی دکتری علوم و معارف نهجالبلاغه دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
hakim.h.m313@gmail.com
احمد
فلاح زاده
دانشآموخته حوزه علمیه قم و دکتری تاریخ اسلام، قم، ایران
ahram12772@gmail.com
قوم عاد در فاصلۀ پس از طوفان نوح بهعنوان بازماندگان این قوم، به بنیانگذاری تمدنی بزرگ در احقاف دست زدند. بر اساس مستندات قرآنی و متون تاریخی و ادبی، این تمدن چشم هر بینندهای را به خود خیره میکرد. پرسش فرارو این است که تمدن عاد چه روندی را در فرازوفرود تمدنی طی کرد؟ یافتهها بر آن است که قوم عاد با بهرهگیری از ابزارهای گوناگون و با شناخت جغرافیا و دانش مهار طبیعت و هنر معماری، گام در مسیر تمدنسازی نهاد. اما ترکیبی از باورها و رفتارهایی چون ماهپرستی، بتپرستی، افول اخلاقی، و دنیاگرایی، آنها را در مسیر نابودی بر اساس سنت عذاب اقوام گناهکار قرار داد و تندبادی سوزان تنها آثاری از بناهایشان بهماندگار نهاد. این پژوهش با تحلیل دادههای قرآنی-تاریخی، با پردازش «نظریه تمدنی قرآن» به مطالعه تمدن عاد میپردازد.
قوم عاد,نظریه تمدن قرآنی,تمدن ایستا و پویا در قرآن,شهر ارم
https://sjs.isri.ac.ir/article_140732.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140732_09e7bfe454c88bf78303c29d3df6fb9e.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
واکاوی «مُلک سلیمان» در قرآن کریم در قامت یک تمدن توحیدی (بررسی مؤلفههای تمدنی دولت سلیمان)
133
158
FA
مهدی
خوشدونی
استادیار علوم قرآن و حدیث پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق، قم، ایران
hajmahdi133@chmail.ir
بر اساس دادههای نقلی و شواهد تاریخی، حکومت سلیمان نبی یکی از قدرتهای بزرگ، مهم و تأثیرگذار در طول حیات تاریخ بشر بوده و مورد توجه همیشگی ادیان مختلف بهویژه ادیان توحیدی است. در <em>قرآن کریم</em> اشاراتی به این حکومت وجود دارد. البته ماجرای ویژگیهای دولت حضرت سلیمان نسبت به داستانهای دیگر <em>قرآن</em>، به طور جزئیتری بحث شده و از آن تعبیر به «مُلک سلیمان» شده است. مسئله پژوهش پیش رو امکان اثبات دولت سلیمان بهعنوان یک تمدن توحیدی در معیارهای تمدنپژوهانه است. این مقاله با بررسی و واکاوی ملک سلیمان، با هدفِ کشف و اثبات آن در قامت یک تمدن، به شاخصها و قواعد تمدنی این ملک میپردازد، که در آن با روش تحلیلی، از آیات <em>قرآن کریم</em> و تطبیق ویژگیهای ملک سلیمان با مؤلفهها و شاخصهای لازم برای اثبات تمدنی بودن یک حکومت، از منظر تمدنشناسان پرداخته است. همچنین مؤلفههای مهمی چون ایدئولوژی و مکتب، رهبری و مدیریت، کلانمؤلفه اقتدار و قدرت در مؤلفههایی چون اقتدار نظامی و امنیت، اقتدار اقتصادی، سیاسی، علمی و فناوری و همچنین قدرتهای عجیب و شگفتانگیز، مؤلفه جغرافیایی و عرصه سرزمینی، عوامل اجتماعی و فرهنگی بهویژه در شاخصهای مهمی چون عدالتگستری و ظلمستیزی، رفاه و توسعهیافتگی، معماری و شهرسازی، قانون و نظم اجتماعی در نظر گرفته شده است. نتیجه آنکه ملک سلیمان در این مؤلفهها و شاخصهای تمدنی در عصر خود و حتی بسیاری از آن تاکنون، کمنظیر و در مواردی بینظیر بوده است. حقیقت برجسته در تمدن سلیمان، شکلگیری و تداوم حیات چنین ملکی بر اساس توحیدمحوری است، که زمینه ایجاد یک تمدن بزرگ و بینظیر را رقم زده است. بدیهی است تشکیل یک تمدن بزرگ و قویِ دینمحور و توحیدگرا، درواقع اثبات وجود سابقه پیشینی تمدن توحیدی است که در تصدیقِ امکان تشکیل پسینی و مجدد یک تمدن دینمدار و توحیدگرا در قالب تمدن نوین اسلامی یا تمدن مهدوی کارایی دارد.
قرآنکریم,تمدن توحیدی,ملک سلیمان نبی,مولفه ها و شاخص ها تمدنی
https://sjs.isri.ac.ir/article_140731.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140731_ee8b09476c77333e53d713000fac517b.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
ایدههدایتگر تمدن اسلامی از نگاه مکاتیب الرسول
159
189
FA
عبدالهادی
احمدی
پژوهشگر فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق، قم، ایران
abdolhadiahmadi24@gmail.com
مهدی
عزیزان
استادیار فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق، قم، ایران
azizan24@yahoo.com
هر تمدن و از جمله تمدن اسلامی ؤلفههایی دارد که یکی از این مؤلفهها را می میتوان رکن اصلی، روح، قلب، موتور محرک یا همان «ایدههدایتگر تمدن» نامید. اما کدام مؤلفه تمدن اسلامی چنین جایگاهی دارد؟ روش اغلب مقالات برای پاسخ به این پرسش رجوع به مکتوبات تمدنپژوهان مسلمان و غیر مسلمان است. چنین رویکردی این سؤال را در ذهن ایجاد میکند که چرا به مکتوبات خالق تمدن اسلامی مراجعه نکنیم؟! قطعا خالق یک تمدن آگاهتر از دیگران به آن تمدن است. با چنین پیشفرضی، با رجوع به کتاب مکاتیب الرسول نامههای پیامبر اسلام، به عنوان بنیانگذار تمدن اسلامی، مبنا قرار گرفت و مؤلفههای اصلی تمدن اسلامی با توجه به فراوانی در متن مکاتیب الرسول استخراج شد، سپس از نگاه متن، زیرمتن و فرامتن مکاتیب، این مؤلفهها اهمیتسنجی شدند که چهار مؤلفه حائز بیشترین اهمیت بودند: محمد رسول الله6، شعائر اسلامی، شریعت اسلامی، اقتصاد اسلامی. سپس این چهار مؤلفه را بر ویژگیهای ایدههدایتگر عرضه کردیم که در نهایت «محمد رسول الله6» واجد تمام ویژگیهای ایدههدایتگر تمدن اسلامی شد. با توجه به اینکه ایدههدایتگر عامل ایجاد، پویایی و انسجام تمدن اسلامی است میتوان در تمدنسازی نوین اسلامی بر این مؤلفه تمرکز کرد.
تمدن,ایدههدایتگر,ارکان تمدن,تمدن اسلامی,مکاتیب الرسول
https://sjs.isri.ac.ir/article_159879.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_159879_4b0876c8d265d4988214557d9f35d820.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
در آمدی بر رویکردهای غربشناسی در ایران
190
216
FA
هادی
طاهری
دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران
hadi3425@gmail.com
همایون
همتی
دانشیار دانشگاه روابط بینالملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران
drhemati@yahoo.com
غربشناسی از آغاز حیات فرهنگی سیاسی غرب تاکنون در ارتباط با مجموعههای متشکلی از انسان ها، مواضع ویژه جغرافیایی، مقاطع برجسته تاریخی و با دورههای خاصی از سیاست و حاکمیت، همواره در تحول و دگرگونی بوده است. هدف از این نوشتار بازشناسی نحوه گرایش غرب شناسان معاصر در ایران میباشد. در باره شناخت غرب الگوهای مختلفی از غرب شناسی وجود دارد؛ یکی از این الگوها تبیین و تحلیل مفهومی و محتوایی نظامها و ایسمهای فکری، فرهنگی و سیاسی حاکم بر جهان غرب است. الگوی دیگر این است که با حفظ یک جهت گیری تاریخی، به تألیف تاریخی از تحولات غرب دست یابیم. در الگوی سوم تحولات جاری مغرب زمین با توجه به موضوعات، مسائل و معیارهای ویژه ای در بخشهای گوناگونی رده بندی میشود و هر بخش ساحت خاصی از میان ساحتهای اخلاقی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی و نظایر آن را مورد نقد و بررسی قرار میدهد. اهمیت این پژوهش در این است که با بررسی دقیق و همه جانبه رویکردها و الگوهای غرب شناسی آن هم در چارچوب گفتمانی، زوایای آشکار و پنهان غرب در اندیشه و مدرنیته مشخص میشود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات دادههای کتابخانه ای است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که غربشناسان معاصر با سه رویکرد نسبت به این موضوع تحقیق نموده اند: رویکرد تقلیدی؛ رویکرد تعاملی و رویکرد تقابلی.
غرب شناسی,غرب گرایی,غرب ستیزی,التقاطی,سنت,دین
https://sjs.isri.ac.ir/article_143583.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_143583_c91272f39c2a26c4e5abb54222ce6ec8.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
شاخص های تمدن (در دو رویکرد عرفی و قدسی)
217
252
FA
حبیب اله
بابایی
دانشیار تاریخ وتمدن اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
habz109@gmail.com
شاخص های تمدن را از دو منظر میتوان فهرست کرد و در سنجش تمدن ها به کار بست: منظر مدرن غربی که بیشتر معطوف به تمدنِ سکولارِ شکل گرفته در مغرب زمین است؛ منظر قدسی که معطوف به تمدن اسلامی و منابع و مصادر مربوط به آن (به ویژه قرآن) در مشرقزمین است. آنچه در این نوشته به روش استقرایی بیان خواهد شد، ارائۀ نمونه ای از شاخصهای جدید دربارۀ تمدن در گفتمان سکولار امروز غرب است. پس از مرور شاخص های عرفی و دنیوی تمدن غرب، به برخی شاخص های تمدنیِ برآمده از قرآن (همچون شاخص های اخلاقی تمدن، شاخص های عقیدتی تمدن و شاخص های اجتماعی تمدن) نیز توجه خواهد شد تا روشن شود افزون بر شاخص های مدرن که هریک در تجربۀ انسانی درخور اعتنا و البته نقدشدنی است، می توان به شاخص های متفاوت تمدنی نیز اندیشید و با رویکردی متفاوت به تحلیل و ارزیابی تمدن های بشری پرداخت. تأکید بر چنین شاخص های دینی و قرآنی در ترسیم فرایند متفاوت از تمدن اسلامی و تعیین حدود و ماهیت متمایز آن از تمدن غربی بسیار حیاتی و مهم خواهد بود.<br />
تمدن,گستردگی,آسایش,کنترل خشونت,نظم و انضباط,توحید,نیکی و اصلاح
https://sjs.isri.ac.ir/article_87971.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_87971_f112f62a4a844fe4001ba70fe3f3e409.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
تمدن نوین اسلامی در بستر اصلاح فرهنگی (تبیین اندیشه های تمدنی مالک بِن نبی)
253
278
FA
حمید
فاضل قانع
دانش آموخته دکتری دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
hamidfazel@gmail.com
مالک بن نبی اندیشمند مسلمان و معاصر الجزایری است که در پی تأملات ژرف پیرامون وضعیت کنونی جامعه مسلمان، مهمترین چالشهای فرهنگی آن شامل شکاف عمیق در شبکه روابط اجتماعی، فراگیری روحیۀ استعمارپذیری و رنگباختن هویت دینی را ذیل مقولۀ کلان تمدن، شناسایی و تحلیل کرده است؛ وی سهگانه یادشده را علل عقبماندگی جوامع مسلمان از کاروان تمدن و پیشرفت دانسته و رهیافت اصلاحی خود را نیز برای اعتلای تمدنیِ جامعۀ مسلمان در چهارچوب آموزههای دینی و با رویکردی فرهنگی ارائه کرده است؛ او با تبیین وضع موجود میکوشد تا توجه جوامع مسلمان را به راههای برونرفت از این نابسامانی جلب نماید. نوشتار پیشرو در تلاش است تا با توصیف و تحلیل نوشتههای مالکبننبی، فرایند و چگونگی راهکار پیشنهادی او در قالب یک دگرگونی فراگیر و بنیادین اجتماعی را، که اصلاحی حقیقی بهشمار میرود، بررسی و تبیین نماید.<br />توصیه مالک بننبی جهتدهی تمام اقدامات به سوی تجدید ساختار حیات فکری و اخلاقی افراد جامعه است؛ چراکه این نوزایی فرهنگی میتواند نقش یک شتابدهنده در تعامل سه نظام فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را ایفا نموده و شبکهای مناسب از روابط درهمتنیده اجتماعی را برای برپایی تمدنی پویا و بالنده پدید آورد.<br /><strong> </strong>
مالک بننبی,تمدن,اصلاح فرهنگی,دین,استعمارپذیری
https://sjs.isri.ac.ir/article_87969.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_87969_a64ce664f71750ab21c29d01b32509d6.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
بازشناسی انسان و کاربست تمدنی آن با تأکید بر روایات اصول کافی
279
299
FA
هادی
کاظم زاده مزرعه
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، گرایش تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
hadi.kazemzadeh@chmail.ir
علی
قاسمی
استادیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی
ali.qasemi@yahoo.com
اسماعیل
دارابکلایی
دانشیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی
e_darabkolai@sbu.ac.ir
عباس
احمدوند
دانشیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی
a_ahmadvand@sbu.ac.ir
جایگاه انسان در نظام فکری هر مکتبی مسئله ای است که معیار و میزان در تعیین سمت وسوی تمدن و نیز تولید فراورده های تمدنی در آن مکتب قرار می گیرد. در جهت مقابل، عدم تبیین صحیح حقیقت انسان به عنوان مبانی انسان شناختی یا کم توجهی به چنین تبیینی، موجب تسلط فکری دیگران و عدم استقلال و تبدیل آن مکتب به پیرو مکاتبی خواهد بود که تعریف از ماهیت انسانرا عهده دار باشند.<br />در پژوهش حاضر، با بررسی روایات اصول کافی، با روش تحلیلی تبیینی و ،«؟ حقیقت انسان در افق تمدنی اسلام چیست » با اصل قرار دادن این مسئله که برخی امور که می تواند به عنوان حقیقت انسان مبنای انسان شناختی اسلام باشد مملوک و مخلوق الهی » بررسی شد. یافته ها نشانگر آن است که چهار حقیقت از متغیرهای اصلی « اصالت روح » و « فطرت الهی » ،« فقر ذاتی » ،« بودن انسان در تعریف انسان و ماهیت حقیقی اوست که بدون توجه به این حقایق، تمدن پیشِ رو تمدن اسلامی نخواهد بود.
انسان,انسان شناسی,حقیقت انسان,تمدن سازی,مبانی تمدن ساز,اصول کافی
https://sjs.isri.ac.ir/article_140621.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140621_ce437b635f387c14ea15a537d6a5dbc3.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
3795-2538
2783-1299
1
2
2022
02
20
ایدئولوژی و تمدن سازی: تأملی در نقش و کارکردهای ایدئولوژی اسلامی در تمدن سازی نوین اسلامی
300
322
FA
محمد
پورعباس
دانش آموخته دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی
mpoor30@yahoo.com
این پژوهش به دنبال اثبات رابطه میان ایدئولوژی و تمدنسازی و نیز بیان کارکردهای آن درباره تمدن نوین اسلامی است. برخی نظریهپردازان غربی و شخصیتهای بهظاهر روشنفکر مسلمان با طرح نظریه پایان ایدئولوژی و گفتمان ایدئولوژیزدایی از ساحت اجتماع، تدبیر امور معاش و زندگی اینجهانی و بهتبع مسائل مرتبط با تمدن و تمدن نوین اسلامی را فارغ از ایدئولوژیهای مختلف دنبال کردهاند. بنابراین در این پژوهش تلاش شده با نگاهی توصیفی و رویکردی تحلیلی-انتقادی، ضمن تبیین ارتباط میان ایدئولوژی و تمدنسازی در پرتو گفتمان علمی نظریهپردازان تمدنی، با تأمل در این مسئله، کارکردهای هشتگانهای چون (1) تمایزبخشی و تشخص میان تمدن نوین اسلامی و دیگر تمدنها، (2) معنابخشی و جهتدهی به عناصر سازنده تمدن نوین اسلامی، (3) ایجاد هماهنگی و همسویی میان عناصر سازنده تمدن نوین اسلامی، (4) ایجاد وحدت و همبستگی میان افراد انسانی تمدن نوین اسلامی، (5) بهرهمندی معرفتی و عملی از سنتهای معنوی خداوند در مسیر تمدنسازی نوین اسلامی، (6) فرهنگسازی در مسیر تمدنسازی نوین اسلامی، (7) فهم انسان از تمدن نوین اسلامی و (8) ایجاد نهادها و سازمانهای تمدن نوین اسلامی را برای ایدئولوژی درباره تمدنسازی نوین اسلامی شمارش کنیم.
ایدئولوژی,تمدنسازی,تمدن نوین اسلامی
https://sjs.isri.ac.ir/article_140730.html
https://sjs.isri.ac.ir/article_140730_08999e43a49c36ed26e3c259b780242f.pdf