ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مفهوم «تمدن نوین اسلامی» با رویکرد معناشناختی
بی گمان، سخن گفتن از تمدن نوین اسلامی و ارائه هر طرح و نظریه ای دراین باره، نخست مستلزم درک صحیح و واقعی از مفهوم تمدن است. تمدن واژه ای آشنا، درعین حال مبهم و پرمناقشه است که دربارۀ چیستی آن گفتوگوهای بسیاری انجام شده و دیدگاه های فراوانی ارائه گردیده است. در این پژوهش کوشیدهایم با روشی تحلیلی و رویکردی ـ انتقادی ضمن واکاوی مفهوم تمدن از حیث معناشناختی، مسئلۀ اسلامیت و نوین بودن آن را بررسی کنیم. برای رهیافت به این مهم نخست با مراجعه به دیدگاه اهل لغت و فرهنگنامهنویسان و نیز آرا و اندیشه های نظریه پردازان تمدنی ضمن نقد برخی دیدگاه ها، هماهنگ با معنای لغوی نظریه ای جامع و جدید ارائه نموده؛ و در ادامه تبیین کرده ایم که تقیّد تمدن به پسوند اسلامیت و نوین بودن گویای تقابل تمدن مزبور با تمدن غرب و تغایر آن با تمدن اسلامی است.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87887_87f6b9094a2e26123696268597d1cc2d.pdf
2021-08-23
11
33
تمدن
فرهنگ
تمدن نوین اسلامی
معناشناسی
محمدرضا
ابراهیم نژاد
ebrahimnejad@atu.ac.ir
1
دانشیار معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد
پور عباس
mpoor30@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
کتابنامه
1
ابراهیم، مصطفی و جمعی از نویسندگان (1410 ه.ق). المعجمالوسیط، استانبول، دارالدعوه.
2
ابنابیزینب، محمدبن ابراهیم، معروف به نعمانی (1397). الغیبة، تهران، نشر صدوق.
3
ابنمنظور، محمدبن مکرم (1414 ه.ق). لسان العرب، بیروت، دار صادر.
4
انوری، حسن (1381) فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ج8.
5
آذرنگ، عبدالحسین (1390). تاریخ تمدن، تهران، کتابدار.
6
آشوری، داریوش (1380). دانشنامه سیاسی، تهران، مروارید.
7
آوتوِیت، ویلیام و تام باتامور (1392). فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران، نی.
8
بعلبکی، رمزی منیر (1980 م). موسوعة المورد، بیروت، دارالعلم دارللملایین.
9
بننبی، مالک(2002م). مشکلة الافکار فی العالم الاسلامی، ترجمۀ عمر مسقاوی، دمشق، دارالفکر.
10
پهلوان، چنگیز (1388). فرهنگ و تمدن، تهران، نی.
11
توسی، موریزیو (1377). تنوعهای فرهنگی و منشأ تمدنهای اولیه، چیستی گفتگوی تمدنها (مجموعه مقالات)، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
12
جاناحمدی، فاطمه (1386). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، معارف.
13
جعفری، محمدتقی (1385). ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ج5 و 16.
14
جوهرى، اسماعیل بن حماد (1376 ه.ق). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت، دار العلم للملآئین.
15
حجازی، فخرالدین (1350). نقش پیامبران در تمدن انسان، تهران، مؤسسه انتشارات بعثت.
16
حنبکه المیدانی، عبدالرحمان حسن (1418 ه.ق). الحضارة الاسلامیة، دمشق، دارالقلم.
17
خاکرند، شکرالله (1390). سیر تمدن اسلامی، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
18
خواجهنصیرالدین طوسى، محمدبنمحمد (بیتا)، اخلاق ناصری، تهران.
19
دانیل، گلین (1363). تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها، ترجمۀ هایده معیری، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
20
دمیرچی، شهابالدین (1389م). «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» (ویژه علوم پزشکی)، قم، معارف.
21
دورانت، ویل (1370). تاریخ تمدن مشرقزمین، گاهواره تمدن، ترجمۀ احمد آرام، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
22
دهخدا، علیاکبر (1343). لغتنامه، زیر نظر: محمد معین، تهران، سیروس.
23
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ه.ق). مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم.
24
روحالامینی، محمود (1365). زمینه فرهنگشناسی، تهران، عطار.
25
روشه، گی (1370). کنش اجتماعی، ترجمۀ هما زنجانیزاده، مشهد، دانشگاه فردوسی.
26
شریعتی، علی (1378). تاریخ تمدن، تهران، قلم.
27
طباطبائی، محمدحسین (1417ه.ق). المیزان فی تفسیرالقرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین.
28
عمید، حسن (1363). فرهنگ پارسی عمید، تهران، امیرکبیر.
29
قراگوزلو، محمد (1378). فصلنامه «خطوط گسل در نظریه برخورد تمدنها» فصلنامه قبسات، س 4، ش 14، زمستان، ص112-147.
30
کرمی قهی، محمدتقی و همکاران (1386). جستاری نظری در باب تمدن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
31
کوش، دنی (1381). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمۀ فریدون وحیدا، تهران، سروش.
32
لوکاس، هنری (1382). تاریخ تمدن، ترجمۀ عبدالحسین آذرنگ، تهران، مؤسسه کیهان.
33
لینتون، رالف (1378). سیر تمدن، ترجمۀ پرویز مرزبان، تهران، علمی و فرهنگی.
34
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
35
منصوری، جواد (1347). فرهنگ استقلال و توسعه، تهران، وزارت خارجه.
36
نجفی، موسی (1391). تفکر و تمدن: تأملی در تمدن نوین اسلامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
37
نولان، پاتریک و گرهارد لنسکی (1380). جامعههای انسانی، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران، نی.
38
ولایتی، علیاکبر (1384). فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، دفتر نشر معارف.
39
هانتینگتون، ساموئل(1380). تمدنها و بازسازی نظام جهانی، ترجمۀ مینو احمد سرتیپ، تهران، کتابسرا.
40
ـــــــــــــــــ (1374). نظریه برخورد تمدنها، تهران، مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
41
یوکیچی، فوکوتساوا (1379). نظریۀ تمدن، ترجمۀ چنگیز پهلوان، تهران، گیو.
42
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعات تمدنی در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی
این نوشتار در پی تبیین مطالعات تمدنی در ایران پس از انقلاب اسلامی سال 1357 است. هرچند مطالعات تمدنی پیش از انقلاب اسلامی نیز وجود داشته است، لیکن با رخداد انقلاب، تحولات مبنایی در محتوا و غایتِ این گونه از مطالعات پدید آمد. موضوع «تمدن» در دورۀ قبل از انقلاب، به معنای تجدد و مدرنیزاسیون به کار میرفت که نسبتی با دین و اسلام نداشت، ولی «تمدن» در دورۀ بعد از انقلاب، همراه با فحوای اسلامی و برای تحقق جامع اسلام در جهان امروز مسلمانان مطرح شد و در ادبیات رهبران و نخبگان انقلاب به عنوان یک استراتژی گذار از وضعیت کنونی دنیای اسلام پی گرفته شد. آنچه در این مقاله آمده است، اشاره به مراکز و فعالیتهای تمدنی در حوزه و دانشگاهِ بعد از انقلاب اسلامی است. هرچند این فعالیتها و این مطالعات در دورۀ پساانقلاب هنوز فربه نشده و نضج لازم را نیافته است، لیکن از رهگذر این مطالعات، گامهای مهمی در حوزه نظریۀ تمدنی، و همینطور گامهای مهمتری در شکلگیری رویکرد تمدنی برداشته شده است.
https://sjs.isri.ac.ir/article_140622_a324d398749c3b108607ff48890a5ed3.pdf
2021-08-23
34
60
تمدن
تمدن اسلامی
ایران
انقلاب اسلامی
حبیب اله
بابایی
habz109@gmail.com
1
استادیار تاریخ و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
خضری، سیداحمدرضا، دانشکده الهیات، دسترسی در : https://cgie.org.ir/fa/news/28013.
1
خمینی، روح الله (1378). صحیفۀ امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.
2
سبحانی، محمدتقی(1385). "درآمدی بر جریانشناسی اندیشۀ اجتماعی دینی در ایران معاصر"، فصلنامه نقد و نظر، سال یازدهم، شماره 43-44.
3
سبحانی، محمدتقی(1386)."درآمدی بر جریانشناسی اندیشه دینی در ایران معاصر"، فصلنامه نقد و نظر، سال دوازدهم، شماره 45-46.
4
نصر، حسین(1382). "برخورد تمدنها و سازندگی آینده بشر"، در نظریه برخورد تمدنها، ساموئل هانتینگتون و منتقدانش، ترجمه و ویراسته مجتبی امیری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
5
هانتینگتون، ساموئل(1382). "برخورد تمدنها"، نظریه برخورد تمدنها، ساموئل هانتینگتون و منتقدانش، ترجمه و ویراسته مجتبی امیری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
6
Mazlish, Bruce(2001). "Civilization in a Historical and Global Perspective" International Sociology, 16.
7
Kaplan, Mordecai(1994). Judaism as a civilization, Toward a Reconstruction of American-Jewish Life, Jewish Publication Society of America.
8
ORIGINAL_ARTICLE
مسئله های بنیادین فرهنگ اسلامی در اندیشۀ آیت الله خامنه ای
«فرهنگ اسلامی» بهعنوان یک واقعیت اجتماعی کلان و پهن دامنه، سلسلهای از مسئله ها را در درون خویش میپروراند که جنس نظری یا عملی دارند. در این میان، برخی از مسئلهها هستند که خصوصیت «بنیادین» و «اساسی» دارند و دیگر مسئله ها، به نوعی بر آنها مترتّب می شوند. در این مقاله، هدف این است که در چهارچوب اندیشۀ فرهنگی آیت الله خامنه ای، به سه مسئلۀ اساسی پرداخته شود: «امکان و معناداری فرهنگ اسلامی»؛ «مطلوبیت و حقانیت فرهنگ اسلامی» و «کارآمدی و توانمندی فرهنگ اسلامی». پرسش اصلی نیز این است که آیت الله خامنه ای به مسئله های بنیادین فرهنگ اسلامی، چه پاسخهایی داده است؟ برای این منظور، از روش «تحلیل محتوای کیفی» استفاده شده است؛ بهگونه ای که ابتدا برپایۀ تحلیل منطقی، سه دسته مسئله بهعنوان مقوله های مفهومی، شناسایی شده اند و آنگاه از طریقِ مطالعۀ کتابخانه ای، محتواهای متناسب با هریک، گردآوری و بر اساس تحلیل کیفی روایت گردیده اند. این مقاله نشان می دهد که در اندیشۀ آیتالله خامنهای، اولاً فرهنگ اسلامی مقوله ای است «معنادار» و اسلام یک «فرهنگ مستقل» را عرضه کرده است؛ ثانیاً فرهنگ اسلامی دارای «فضیلت» و «برتری» نسبتبه فرهنگ های دیگر است و نظریۀ نسبیت فرهنگی را نمی توان بر فرهنگ اسلامی تطبیق داد؛ ثالثاً تجربه های تاریخی، سرشار از نمونه های «کارآمدی» و «توانمندی» این فرهنگ در عرصۀ عینی و زندگی روزمره اند (نتیجه).
https://sjs.isri.ac.ir/article_143577_d717f104dfd9db9e8bee17c0aba233c8.pdf
2021-08-23
61
80
فرهنگ
فرهنگ اسلامی
آیتالله خامنهای
امکان و معناداری
مطلوبیت و حقانیت
کارآمدی و توانمندی
مهدی
جمشیدی
m.jamshidi.60@gmail.com
1
پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
قرآن کریم، ترجمۀ محمدمهدی فولادوند.
1
بیانات حضرتآیتالله خامنهای، دسترسی در: https://www.Khamenei.ir
2
حسینی خامنهای، سیدعلی(1385الف). از ژرفای نماز، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
3
ــــــــــــــــ (1385ب). گفتاری در باب صبر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
4
ــــــــــــــــ (1396الف). بیان قرآن: تفسیر سورۀ برائت، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی.
5
ــــــــــــــــ (1396ب). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن، تهران، صهبا.
6
ــــــــــــــــ (1398الف). شرح نهجالبلاغه: منشور حکومت علوی، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ج2.
7
ــــــــــــــــ (1398ب). شرح نهجالبلاغه: نبوتها در نهجالبلاغه، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ج3.
8
دیوی، گریس (1396). جامعهشناسی دین: دستور کار انتقادی، ترجمۀ پروانه موفقی و نادر صنعتی، تهران، جامعهشناسان.
9
زاکرمن، فیل (1394). درآمدی بر جامعهشناسی دین، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران، حکمت.
10
فرست، اینگر و پل رپستاد (1397). جامعهشناسی دین: رویکردهای کلاسیک و معاصر، ترجمۀ اکبر احمدی، تهران، تمدن علمی.
11
مولوی، جلالالدینمحمد (1390). مثنوی معنوی، تهران، امیرکبیر.
12
همیلتون، مالکوم (1397). جامعهشناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، ثالث.
13
Lechner, Frank J., John Boli (2005). World Culture: Origins and Consequences, New York, Routledge.
14
Lyden, John C., Eric Michael Mazur (2015). The Routledge companion to religion and popular culture, New York, Routledge.
15
Schreier, Margrit (2014). Qualitative Content Analysis, in: The SAGE Handbook of Qualitative Data Analysis, edit by Uwe Flick, London, SAGE.
16
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین عناصر وجودی سازنده تمدن نوین اسلامی «با الگوگیری از دوسویه تمدن نبوی و مهدوی»
واضح است حرکت در مسیر تمدنسازی و ارائه هر طرح و نظریهای در این باب، مبتنی بر فهم دقیق سازه های تمدن و عناصر تمدنساز است. برای رهیافت به این مهم، تلاش کردهایم با روشی تحلیلی و رویکردی انتقادی ضمن تأمل در آرا و اندیشه های نظریه پردازان تمدنی و در پرتو دوسویه تمدنی خود یعنی تمدن نبوی و تمدن مهدوی، نخست با تمایز نهادن میان عناصر ایجادی و عناصر وجودی تمدن ساز، به دانش تمدنی خود غنای بیشتری بخشیم و پارهای از ابهامات و غبارها بر رُخ سازه های تمدن نوین اسلامی را رفع کنیم و در وهله بعد با تقسیم قسم اخیر ذیل دو عنوان کلی مؤلفههای سختافزار و مؤلفههای نرمافزار، به بیان صریح مصادیق هریک بپردازیم. در همین راستا و در مقام تبیین مؤلفههای نرمافزار تمدنساز با بیان عناصر ششگانه وجود عدالت اجتماعی، حاکمیت اخلاق کریمانه، آرامش روحی و روانی، امنیت اجتماعی، رفاه عمومی و وحدت و همبستگی میان مسلمانان در طرحوارهای نوین، هندسه مدنیت جدید منطبق با آموزههای اسلامی را ترسیم کردهایم.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87982_5adc63e7f4c709affe11e29c42ffb839.pdf
2021-08-23
81
105
تمدن نوین اسلامی
تمدن مهدوی
مؤلفههای سختافزار
مؤلفههای نرمافزار
حسام الدین
خلعتبری لیماکی
khalat.hesam@yahoo.com
1
دانشیار معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
AUTHOR
محمد
پورعباس
mpoor30@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهجالبلاغه.
2
صحیفه سجادیه.
3
ابن ابی زینب نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397ق). الغیبة للنعمانی، تهران، نشر صدوق.
4
ابن بابویه قمی (شیخ صدوق)، محمد بن على (1362). الخصال، قم، جامعه مدرسین.
5
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1395ق). کمال الدین و تمام النعمه، تهران، اسلامیه.
6
اربلی، علی بن عیسی (1381ق). کشف الغمة فی معرفة الأئمة، تبریز، بنیهاشمی.
7
انوری، حسن (1387). فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن.
8
بابایی، حبیبالله (1393). کاوشهای نظری در الهیات و تمدن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
9
بحرانی، سیدهاشم (1378ق). الإنصاف فی النصّ على الأئمة الإثنی عشر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
10
بنسن، هربرت (1384). آرامش بیکران، ترجمه سیدرضا جمالیان، تهران، نسل نواندیش.
11
بن نبی، مالک (1407ق). شروط النهضۀ، دمشق، دار الفکر.
12
پورعباس، محمد و محمدرضا ابراهیمنژاد (1396). «واکاوی مفهوم تمدن نوین اسلامی با رویکرد معناشناختی»، دوفصلنامه پژوهشهای تمدن نوین اسلامی، ش 1.
13
توینبی، آرنولد (1376). بررسی تاریخ تمدن (خلاصه دوره دوازدهجلدی)، ترجمه محمدحسین آریا، تهران، امیرکبیر.
14
جعفری، محمدتقی (1385). ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
15
خامنهای، سیدعلی (1/1/1373)، پیام به مناسبت حلول سال 1373، دسترسی در: پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری به آدرس .www.Leader.ir
16
ــــــــــــــــــ (14/7/1379). بیانات در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه، دسترسی در: پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری به آدرس: .www.Leader.ir
17
ــــــــــــــــــ (6/6/1390). بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت، دسترسی در: پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری به آدرس: .www.Leader.ir
18
ــــــــــــــــــ (23/7/1391). بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان، دانشآموزان و سایر جوانان خراسان شمالی، دسترسی در: پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری به آدرس: .www.Leader.ir
19
خسروپناه، عبدالحسین (1394). کلام نوین اسلامی: اسلامشناسی، تمدنشناسی و معادشناسی، قم، تعلیم و تربیت اسلامی.
20
دورانت، ویلیام جیمز (1390 الف). تاریخ تمدن (مشرقزمین: گاهواره تمدن)، ترجمه احمد آرام، ع. پاشایی و امیرحسین آریانپور، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
21
ـــــــــــــــــــــ (1390 ب). تاریخ تمدن (عصر ایمان، بخش اول)، ترجمه ابوطالب صارمی و ابوالقاسم پاینده، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
22
رضایی، عبدالعلی (1391). مهندسی تمدن اسلامی (موانع و الزامات)، قم، کتاب فردا.
23
سوروکین، الکساندر پیتریم (1377). نظریههای جامعهشناسی و فلسفههای نوین تاریخ، ترجمه اسدالله (امیر) نوروزی، تهران، حقشناس.
24
شریعتی، علی (1370). تاریخ تمدن، تهران، قلم، ج 1.
25
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388). تعالیم اسلامی، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
26
ــــــــــــــــــــــــــــ (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
27
طبرسی، حسن بن فضل (1412ق). مکارم الأخلاق، قم، الشریف الرضى.
28
طوسی، محمد بن حسن (1414ق). الأمالی، قم، دار الثقافة.
29
ـــــــــــــــــــــــــ (1411ق). کتاب الغیبة للحجة، قم، دار المعارف الإسلامیة.
30
قدوسىزاده، حسن (1390)، اصطلاحات سیاسى، فرهنگى و...، قم، دفتر نشر معارف.
31
کفعمی، ابراهیم بن علی (1405ق). المصباح للکفعمی (جنة الأمان الواقیة)، قم، دار الرضی (زاهدی).
32
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
33
لینتن، رالف (1388). سیر تمدن، ترجمه پرویز مرزبان، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
34
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار الجامعۀ لدرر أخبار الأئمۀ الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
35
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
36
ابن نعمان عکبری بغدادی (شیخ مفید)، محمد بن محمد (1413ق). الإرشاد فی معرفةحجج اللّه على العباد، قم، کنگره شیخ مفید.
37
ولاهوس، اولیویا (1357)، درآمدی بر انسانشناسی، ترجمه سعید یوسف، تهران، مرکز نشر سپه.
38
هانتینگتون، ساموئل (1384). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علم.
39
ORIGINAL_ARTICLE
ویژگی های تمدن آخرالزمان از منظر قرآن کریم
قرآنکریم واپسین و کاملترین کتاب آسمانی است که بهمنظور هدایت و سعادت بشر نازل شده؛ ازاینرو، تمام مؤلفههای مورد نیاز انسان برای سعادت را، به انحای مختلف، در خود بازتاب داده است.یکی از نویدهای مکتب اسلام تشکیل تمدنی جهانی، فراگیر و کامل برای سعادت حقیقی بشر در آخرین برهه از تاریخ انسان است، در مقالۀ پیش رو به مؤلفهها و شاخصههای تمدن آخرالزمان از نگاه قرآن پرداخته شده است. در این مقاله با هدف استخراج ویژگیهای تمدن آخرالزمان از قرآنکریم به روش تحلیلی، ابتدا ضمن استناد به روایات ناظر به شباهت حکومتهای توحیدی، همچون حضرت سلیمان و داوود با تمدن آخرالزمان، ویژگیهای تمدن آخرالزمان از منظر قرآنکریم تبیین میگردد؛ بنابراین با بررسی روایات عصر آخرالزمان به وجود شباهتهایی بین آنها و حکومتهایی همچون سلیمان و داوود نبی پی خواهیم برد.هدف قرآنکریم از ارائه این تمدنها و قدرتهای بزرگ و شگفت، تثبیت امکان تحقق چنین تمدنی در سطح فراگیر و جهانی است که آیاتی از قرآن وعدۀ آن را میدهد؛ ازاینرو، در مقاله پیش رو تلاش شده است تا این مؤلفهها باتوجهبه همانندیهای یادشده از تمدنهای پیشین استخراج شود.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87968_7e3eaf4c40c7dfa1518c3b625ce7afe9.pdf
2021-08-23
106
130
قرآنکریم
تمدن آخرالزمان
تمدن داوود
تمدن سلیمان نبی
مهدی
خوشدونی
hajmahdi133@yahoo.com
1
استادیار علوم قرآن و حدیث پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق ، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآنکریم.
1
آلوسى، سیدمحمود(1415ق). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیة.
2
ابن بابویه، محمد بن على(1362). الخصال، قم، جامعه مدرسین.
3
____________ (1395ق). کمال الدین و تمام النعمة، تهران، اسلامیه.
4
البستوی، عبدالعظیم (1420ق). موسوعة فی أحادیث الإمام المهدی، الضعیفة والموضوعة.
5
بحرانى، سیدهاشم(1416 ق). البرهان فى تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت.
6
حقى بروسوى، اسماعیل(بیتا). تفسیر روح البیان، بیروت، دارالفکر.
7
روحانی مشهدی، فرزانه و دیگر نویسندگان(1392). «شباهتهای امام مهدی.»، فصلنامه مشرق موعود، بهار، ش 25.
8
سیدابنطاووس(1370). الملاحم و الفتن فی ظهور الغائب المنتظر.، قم، شریف رضى.
9
شریف القرشی، باقر(1417 ق). حیاة الإمام المهدی.، قم، ابن المؤلف.
10
صافی گلپایگانی، لطفالله(1400ق). اصالت مهدویت، قم، مسجد جمکران.
11
طباطبائی، محمدحسین(1374). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ سیدمحمد موسوى همدانى، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀمدرسین حوزه علمیه قم.
12
طبرسی، فضل بن حسن(1360). ترجمۀ مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، فراهانى.
13
___________ (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو.
14
طوسى، محمد بن حسن(بیتا). التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
15
___________ (1411ق). الغیبة (للطوسی)/ کتاب الغیبة للحجة، قم، دار المعارف الإسلامیة.
16
عروسى حویزى، عبد على بن جمعة (1415 ق)، تفسیر نور الثقلین، قم، اسماعیلیان.
17
عیاشى، محمد بن مسعود(1380). تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعة العلمیة.
18
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1407 ق). الکافی، تحقیق علىاکبر غفارى و آخوندى، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
19
منتظر القائم اصغر و زهرا سلیمانی (1388). «توسعه و تمدنسازی در حکومتهای دینی»، دوفصلنامه تاریخ اسلام در آینه پژوهش، زمستان، ش4.
20
قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
21
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1403ق). بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
22
مکارم شیرازى، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران دار الکتب الإسلامیة.
23
نعمانی ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم(1397ق). الغیبة (للنعمانی)، تهران، نشر صدوق.
24
هاشمى رفسنجانى، اکبر و دیگران (1386). فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب.
25
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل شکوفایی علم در تمدن اسلامی و بازآفرینی نقش آن در تمدن نوین اسلامی
یکی از پایه های تمدن اسلامی توجه اسلام به علم بود. تمدن اسلامی به سرعت با علوم مختلف ارتباط برقرار کرد و با معارف غنی خود زمینه رشد علوم مختلف در بین مسلمانان فراهم شد. این شکوفایی علمی عوامل متعددی دارد که میتوان از آن به عنوان رهیافتی در بازآفرینی نقش علم در تمدن سازی نوین اسلامی بهره برد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به عوامل شکوفایی علم در تمدن اسلامی پرداخته می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد نقش آموزه های اسلامی در تشویق به فراگیری علم و اهمیت آن، وقایع صدر اسلام و اختلافات مسلمانان در مباحث کلامی مختلف، همجواری اسلام با ادیان دیگر، لزوم تفسیر و تبیین تعالیم دینی، تشویق اسلام به فراگیری علوم جدید و زبان واحد علمی و دینی زمینه لازم را برای طرح مباحث علمی و رشد علوم مختلف در بین مسلمانان فراهم کرد.
https://sjs.isri.ac.ir/article_140598_90032386b9713c37823fbd146fea2385.pdf
2021-08-23
131
148
دین
اسلام
تمدن
تمدن نوین اسلامی
علم
محمد
دهقانی
mdehqan23@gmail.com
1
استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشکده شهید محلاتی، قم، ایران
AUTHOR
ابن رشد، محمد (1938). تفسیر مابعد الطبیعه، تحقیق موریس بویژ، بیروت.
1
اسدآبادی، سیدجمال الدین(1358). مقالات جمالیه، به کوشش به کوشش لطف اله اسدآبادی، تهران: ایرانشهر.
2
اسدآبادی، لطف الله(1326). شرح حال وآثار سید جمال الدین اسدآبادی، تبریز، دین و دانش.
3
بارانی محمدرضا و سید رضا مهدی نژاد(1393). «شکوفایی علمی تمدن اسلامی دوره فاطمیان از دیدگاه خاورشناسان»، فصلنامه شیعه پژوهی، شماره1، صص ۴۵ -۷۲.
4
بوازار، مارسل(بی تا). انسان دوستی در اسلام، ترجمه محمد حسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
5
پاینده، ابوالقاسم (1382). نهج الفصاحه (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول)، تهران: دنیای دانش.
6
جوادی آملی، عبداله (1378). تفسیر موضوعی قرآن، قم: اسراء، ج 8.
7
جیلانى، رفیع الدین محمد بن محمد مؤمن (1429 ق ). الذریعه الی حافظ الشریعه؛ شرح اصول کافی جیلانی، قم: دارالحدیث.
8
حجتی کرمانی، علی (1383 ). نای و نی، امام موسی صدر، تهران، موسسه فرهنگی و تحقیقاتی امام موسی صدر.
9
حسن نژآد محمد آبادی، حمید(1385). « رابطه ی علم با فرهنگ و تمدن اسلامی از دیدگاه شهید مطهری»، فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی، سال دوازدهم، شماره ۴ ، ص33.
10
حکیمی، محمدرضا (1388). دانش مسلمین، قم: دلیل ما.
11
ﺣﻠﺒﯽ، علی اصغر (1356). زندگی و سفرهای سیدجمال الدین اسدآبادی، تهران: زوار.
12
دامپی یر، ویلیام سسیل(1371). تاریخ علم، ترجمه آذرنگ، تهران: سمت.
13
راد، علی(1382). «بازشناسی پژوهشها و اندیشههای قرآنی بدیعالزمان نورسی»، معرفت، شماره 73، ص86.
14
زکریا، فواد (1968 م ). الفلسفه فی الوطن العربی المعاصر، قاهره، مکتبة مصر.
15
زکریا، فواد (1998). خطاب الی العقل العربی، مصر، دار مصر للطباعه و النشر.
16
زنگی بخاری، محمد بن محمود (1360). گزیده متن رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء، ترجمه و نگارش علی اصغر ﺣﻠﺒﯽ، تهران، کتابفروشی زوار.
17
سریع القلم، محمود(1390). پیشوایی فراتر از زمان، تهران، امام موسی صدر.
18
سید محسن امین، سیره معصومان (1376). ترجمه علی حجتی کرمانی،تهران، سید محسن امین، ج5.
19
شهید ثانی، زین الدین علی بن احمد (1371ق). منیه المرید، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه.
20
صاحبی، محمد جواد(1367). اندیشه اصلاحی در نهضتهای اسلامی، تهران، کیهان.
21
صفا، ذبیح اله (1348). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی، تهران بینا.
22
طوسی، محمد بن حسن (1414ق). امالی، قم،دارالثقافه.
23
قرائتی، محسن (1383). تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
24
کلینى، محمّدبن یعقوب(1365). الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 8.
25
لوبون، گوستاو(1316). تاریخ تمدن اسلام و عرب، ترجمه محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران، مجلس.
26
مدرسی چهاردهی، مرتضی (1344). آراء و معتقدات سید جمالالدین افغانی، تهران، اقبال.
27
حسین نژاد محمد آبادی، حمید (1385). «رابطه علم با فرهنگ و تمدن اسلامی از دیدگاه شهید مطهری»، مجله اندیشه حوزه، شماره60، مهر و آبان.
28
مطهری، مرتضی(1370). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: صدرا.
29
مطهری، مرتضی (1362). خدمات متقابل اسلام و ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
30
مطهری، مرتضی (1377). ده گفتار، تهران: صدرا.
31
مطهری، مرتضی (1367). سیری در سیره ائمه اطهار، تهران: صدرا.
32
مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار شهید مطهری، تهرانک صدرا، ج29.
33
نصر، سید حسین (1388). علم و تمدن در اسلام، ترجمه احمد آرام، تهران: علمی و فرهنگی.
34
نعمه ، عبدالله (1347). فلاسفه شیعه، ترجمه غضبان، تهران: کتابفروشی ایران.
35
وات، مونتگمرى(1378). تأثیر اسلام بر اروپاى قرون وسطى، ترجمه حسین عبدالمحمدى، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
36
ولد، مری(1389). اسلام در ترکیه مدرن؛ زندگی نامه یک روشنفکر: بدیع الزمان سعید نورسی ، ترجمه فرزاد صیفی کاران، تهران: احسان.
37
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصهای تمدنی نظام حکومتی پیامبر اسلام (ص)
پیامبر اسلام
در طول دوران رسالت خویش توانست جامعه بدوی آلوده به تعصبات و خرافات را با مجاهدت عظیم خود و اصحابشان، به جامعه مترقی اسلامی تبدیل کند و در نظام حکومتی خود، شالوده و منظومۀ فکری فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تمدن اسلامی را بر پایۀ آموزههای قرآن کریم استوار سازد.این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی، در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که نظام حکومتی پیامبر اسلام چه شاخصهای تمدنی دارد. یافتههای تحقیق نشان میدهد نظام حکومتی رسول خدا
دارای هفت شاخص اساسی بود: ایمان و معنویت، قسط و عدل، علم و معرفت، صفا و اخوت، صلاح اخلاقی و رفتاری، اقتدار و عزت، و کار و حرکت و پیشرفت دائمی.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87983_c01fc64250a4dc1af7d1dad9a82abb7b.pdf
2021-08-23
149
166
پیامبر اسلام (ص)
تمدن اسلامی
دین
نظام حکومتی
حبیب
زمانی محجوب
zamani1358@gmail.com
1
استادیار تاریخ و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق، قم، ایران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابن اثیر، عزالدین ابی الحسن علی (بیتا). اسد الغابة فی معرفه الصحابة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
2
ابن خلدون، عبدالرحمن (1352). مقدمه، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
3
ابن سعد، محمد (بیتا). الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر.
4
ابن شعبه حرانی، ابو محمد حسن بن علی بن حسین (1404ق / 1363ش). تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
5
ابن قتیبه، ابی محمد عبد الله بن مسلم (1415ق / 1373ش). المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قم، منشورات الشریف الرضی.
6
ابن هشام، عبد الملک بن محمد (بیتا). السیرةالنبویة، تحقیق مصطفی السقاء، ابراهیم الابیاری و عبد الحفیظ شلبی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
7
آرامسترانگ، کارن (1395). محمد؛ پیامبری برای زمانه ما، ترجمه علیرضا رضایت، تهران، حکمت.
8
اشویتسر، آلبرت (1997م). فلسفهالحضارة، ترجمه عبدالرحمن بدوی، بیروت، دار الاندلس.
9
انصاری، محمدعلی (بیتا). محمد؛ پیغمبر شناختهشده، تهران، رشدیه.
10
بابایی، حبیبالله (7/9/1397). نشست «اخوت انسانی در اندیشه امام موسی صدر»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، دسترسی در: 4418137/www.mehrnews.com/news/.
11
بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر (1394ق / 1974م). انساب الاشراف، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
12
بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر (1988م). فتوح البلدان، بیروت، دار ومکتبة الهلال.
13
بیات، علی و سمیه طلوع برکاتی (1393). «بایستههای منبعشناسی سیرۀ نبوی»، دوفصلنامه پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، س 47، ش 2، ص 209-229.
14
توحیدی، محمدعلی (1396). مراحل و شیوههای توسعه در دولت نبوی، قم، مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی.
15
خامنهای، سیدعلی (1390). انسان دویستوپنجاهساله: بیانات مقام معظم رهبری پیرامون زندگی سیاسی مبارزاتی ائمه معصومین، گردآوری و تنظیم مرکز صهبا [مؤسسه جهادی]، تهران، مؤسسه فرهنگی ایمان جهادی.
16
خامنهای، سیدعلی. بیانات مقام معظم رهبری، دسترسی در: www.khamenei.ir.
17
زرگرینژاد، غلامحسین (1384). تاریخ صدر اسلام (عصر نوبت)، تهران، سمت.
18
زرینکوب، عبدالحسین (1391). کارنامه اسلام، تهران، امیرکبیر.
19
زمانی محجوب، حبیب (بهار 1391). «نقش زنان صدر اسلام در امر هجرت و بیعت»، فصلنامه معرفت (ویژه تاریخ).
20
شمسالدین، محمدمهدی (1380). حرکت تاریخ از دیدگاه امام علی، ترجمه محمدرضا ناجی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
21
ابن بابویه قمی (شیخ صدوق)، ابی جعفر محمد بن علی (1379ق). معانی الاخبار، تصحیح علیاکبر غفاری، تهران، مکتبه الصدوق.
22
طوسی، محمد بن حسن (1389ق / 1969م). تفسیر التبیان، نجف، مکتبة الامین.
23
طبرسى، رضىالدین حسن (1392ق). مکارم الاخلاق، قم، شریف الرضى.
24
فیض کاشانی، مولی محسن (1339). المحجه البیضاء، تهران، مکتبه الصدوق.
25
کارلایل، توماس (1318). زندگانی محمد (ترجمه از الابطال: قهرمانان)، ترجمه ابوعبدالله زنجانی، تبریز، کتابفروشی سروش.
26
کلینى، محمد بن یعقوب (1388). الکافى، تحقیق علىاکبر غفارى، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
27
گیورگیو، کونستان ویرژیل (1343). محمد؛ پیغمبری که از نو باید شناخت، ترجمه ذبیحالله منصوری، تهران، مجله خواندنیها.
28
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء.
29
مدرسی، محمدتقی (1385). محمد؛ قدوه و اسوه (محمد؛ پیشوای نمونه)، ترجمه مهدی عبداللهی، قم، زمزم هدایت.
30
مشکانی سبزواری، عباسعلی (پاییز و زمستان 1394). «ظرفیتهای تمدنسازی سیره نبوی»، دوفصلنامه اندیشه تمدنی اسلام، ش 1، ص 236-263.
31
مطهری، مرتضی (1369). مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج 2.
32
نصر، سیدحسین (1386). معرفتجاودان (مجموعه مقالات سیدحسین نصر)، به اهتمام حسن حسینى، تهران، مهر نیوشا.
33
الهامینیا، علیاصغر و دیگران (1385). درسهایی از سیره محمد پیامبر اعظم، تهران، سازمان مطالعات و تحقیقات بسیج.
34
واقدی، محمد بن عمر (بیتا). المغازی، تحقیق مارسدن جونز، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
35
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (2535). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
36
ORIGINAL_ARTICLE
بازخوانی روایات ظهور از منظر نظم تمدنی
طبق روایات اسلامی، تشکیل حکومت مهدوی در زمانی اتفاق میافتد که بینظمی فراگیری جهان را دربرگرفته، و ظهور حضرت مهدی.، مقابله با این بینظمی است. مسئله این پژوهش اثبات یا رد مسئله مهدوی و نیز سنجش میزان صحت روایات نیست، بلکه در پی یافتن نظم تمدنی آرمانی از دیدگاه مسلمانان در تمدن مهدوی است. ازاینرو، پژوهش حاضر در پی ارزیابی ابعاد نظم تمدنی دوران ظهور در روایات اسلامی است. برای این منظور، با روش پدیدارشناسی و با استفاده از واژگانی که مفهوم نظم را انتقال میدهند، نظم اخلاقی و نظم قانونی در تمدن مهدوی بررسی میشود.یافتههای تحقیق روشن میسازد در ابتدای حکومت مهدوی، اجبار قانونی و پس از درونی شدن احکام و اخلاق اسلامی، اجبار وجدان جمعی نظامبخش تمدن مهدوی در دوران ظهور خواهد بود.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87984_5889b111c2e47d07942c182d681fdf61.pdf
2021-08-23
167
191
مهدویت
تمدن
نظم
عدل
اخلاق
مهدی
محمدی
m.mohamadi.abu@gmail.com
1
استادیار تاریخ اسلام دانشگاه بینالمللی اهلبیت (ع)، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهجالبلاغه (1414ق). تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت.
2
ابن ابی الجمهور، محمد بن زین الدین (1403ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، تصحیح مجتبی عراقی، قم، مؤسسه سیدالشهداء.
3
ابن أبی زینب نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397). الغیبة للنعمانی، تصحیح علىاکبر غفارى، تهران، نشر صدوق.
4
ابن بابویه قمی (شیخ صدوق)، محمد بن على (1376). الأمالی، تهران، کتابچى.
5
ـــــــــــــــ (1395). کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح علىاکبر غفارى، تهران، اسلامیه.
6
ابن مشهدى، محمد بن جعفر (1419ق). المزار الکبیر، تصحیح جواد قیومى اصفهانى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
7
اربلى، على بن عیسى (1381). کشف الغمة فی معرفة الأئمة، تصحیح سیدهاشم رسولى محلاتى، تبریز، بنىهاشمى.
8
اسلامیه، حمیدرضا (بهار 1384). «سطوح، ابعاد و گستره عدالت در حکومت مهدوی»، قم، فصلنامه انتظار موعود، ش 15، ص 95-118.
9
اصفهانى، محمدتقى (1387). مکیال المکارم (در فوائد دعا براى حضرت قائم)، ترجمه مهدى حائرى قزوینى، قم، مسجد مقدس جمکران.
10
الهامینیا، علیاصغر (تابستان 1386). «درآمدی بر اجرای عدالت در حکومت مهدوی»، فصلنامه حصون، ش 12، ص 151-165.
11
بابایی، حبیبالله (تابستان 1396). «ماهیت نظم در تمدن اسلامی»، تهران، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، س 2، ش 6، ص 7-23.
12
بستانى، فؤاد افرام (1375). فرهنگ ابجدی، تهران، اسلامی.
13
بلخی رومی، مولانا جلالالدین محمد (1384). مثنوی معنوی، تصحیح محمدرضا برزگر خالقی، تهران، زوار.
14
بهاءالدین نیلى، على بن عبد الکریم (1384). سرور أهل الإیمان فی علامات ظهور صاحب الزمان.، تحقیق قیس عطار، قم، دلیل ما.
15
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد (1366). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح مصطفى درایتى، قم، دفتر تبلیغات.
16
جزائرى، نعمت الله بن عبد الله (2006م). ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی.
17
جمعى از نویسندگان (1378). چشم به راه مهدى، قم، دفتر تبلیغات اسلامى.
18
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1374). مفردات الفاظ القرآن، تهران، مرتضوی.
19
رهدار، احمد، حبیبالله بابایی، رضا خراسانی و محمدتقی کرمی قهی (1388). جستارهای نظری در باب تمدن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
20
زمانی محجوب، حبیب (بهار 1394). «جایگاه عدالت و پیشرفت در مدینه فاضله حضرت مهدی»، فصلنامه آیین حکمت، ش 23، ص 131-156.
21
زمخشرى، محمود بن عمر (1386). مقدمة الأدب، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
22
سیوطى، جلالالدین (1385). العرف الوردی فی أخبار المهدی، تصحیح عبدالمحسن آل بدر، تهران، المجمع العالمی لتقریب مذاهب الاسلامیه.
23
شریعتی، سارا (اردیبهشت و خرداد 1387). «دورکیم و اخلاق»، تهران، ماهنامه آیین، ش 13 و 14، ص 31-35.
24
حر عاملى، محمد بن حسن (1376). الفصول المهمة فی أصول الأئمة (تکملة الوسایل)، تصحیح محمد بن محمد الحسین القائینى، قم، مؤسسه معارف اسلامى امام رضا.
25
ــــــــــــــــــــــــــــ (1380). الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة (کلیات حدیث قدسى)، ترجمه زینالعابدین کاظمى خلخالى، تهران، انتشارات دهقان.
26
ــــــــــــــــــــــــــــ (1409ق). وسائل الشیعه، تصحیح مؤسسة آل البیت، قم، مؤسسة آل البیت.
27
ــــــــــــــــــــــــــــ (1425ق). إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت، اعلمى.
28
صاحب، اسماعیل بن عباد (1414ق). المحیط فی اللغة، تصحیح محمد حسن آل یاسین، بیروت، عالم الکتب.
29
صافى، لطفالله (1380). منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، قم، مکتبة آیة الله العظمى الصافی الگلپایگانی، وحدة النشر العالمیة.
30
صدر، محمد (1384). تاریخ پس از ظهور، ترجمه حسن سجادىپور، تهران، موعود عصر.
31
صمدی، قنبرعلی (تابستان 1387). «امنیت مهدوی: الگوی جامعه امن»، فصلنامه مشرق موعود، ش 6، ص 77-94.
32
طبرسى، فضل بن حسن (1390). إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران، اسلامیه.
33
طبرى آملى، محمد بن جریر (1413ق). دلائل الإمامة، تصحیح قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم، بعثت.
34
طوسى، محمد بن حسن (1411ق). کتاب الغیبة للحجة، تصحیح عبادالله تهرانى و علىاحمد ناصح، قم، دار المعارف الإسلامیه.
35
عسکرى، حسن بن عبدالله (1400ق). الفروق فی اللغة، بیروت، دار الافاق الجدیدة.
36
فتال نیشابورى، محمد بن احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، رضى.
37
فراهیدى، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین، قم، هجرت.
38
قمى، عباس (1414ق). سفینة البحار، قم، اسوه.
39
کارگر، رحیم (1388). مهدویت دوران ظهور، قم، دفتر نشر معارف.
40
الکورانی العاملی، علی (1987ق). الممهدون للمهدی، بیروت، دار الاسلامیة.
41
کوفى، فرات بن ابراهیم (1410ق). تفسیر فرات الکوفی، تصحیح محمد کاظم، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی.
42
کیویستو، پیتر (1378). اندیشههای بنیادی در جامعهشناسی، ترجمه منوچهر صبوری،
43
تهران، نی.
44
گنجى، محمد بن یوسف (1362). البیان فی أخبار صاحب الزمان، تهران، دار إحیاء التراث أهل البیت.
45
مجلسى، محمدباقر (1378). مهدى موعود (ترجمه جلد 51 بحار الأنوار)، ترجمه على دوانى، تهران، اسلامیه.
46
ـــــــــــــــــــ (1403ق). بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
47
محمدی، مسلم (پاییز 1392). «اخلاق معاشرت در حکومت مهدوی با محوریت دو مؤلفه تربیت اخلاقی و عدالتورزی»، فصلنامه پژوهشنامه اخلاق، س 6، ش 21، ص 113-124.
48
مصطفوى، حسن (1430ق). التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
49
ابن نعمان عکبری بغدادی (شیخ مفید)، محمد بن محمد (1413ق). الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، تصحیح مؤسسة آل البیت، قم، کنگره شیخ مفید.
50
نجفی، موسی و بتول یوسفی (بهار 1397). «نسبت نظام مردمسالاری دینی با تمدن غرب (تمدن موجود) و تمدن مهدوی (تمدن موعود)»، دوفصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، س 9، ش 1، ص 69-87.
51
نهاوندى، علىاکبر (1386). العبقری الحسان، تصحیح حسین احمدى قمى و صادق برزگر، قم، مسجد مقدس جمکران.
52
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین مبانی و شاخصه های عدالت در دولت اسلامی
تحقق تمدن نوین اسلامی در گرو شکلگیری دولت اسلامی برپایۀ مبانی و اصول حاکم بر این دولت است. در میان این اصول، عدالت بهعنوان مهمترین اصل تلقی شده است و قرآنکریم نیز از آن بهعنوان اصلیترین هدف در تشکیل دولت اسلامی یاد میکند. این مهم سبب شده است برای بررسی جایگاه عدالت در دولت اسلامی مبانی و شاخصهای آن با مراجعه به قرآن و سنت و با بهرهگیری از الگوی روش اجتهادی استخراج و ارزیابی شود. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که اصل عدالت در دولت اسلامی بر مبنایی توحیدی با تحقق حاکمیت الهی شکل گرفته و ناظر به ادارۀ امور انسان با فطرت خداشناس است که مظهر خلافت الهی و امانتدار او روی زمین است. دولت اسلامی همچنین با برخورداری از سه اصل تکافل عام و توازن و اعاله، درصدد تحقق عدالت در جامعه است.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87976_f69a92d0e03a41fbe735f122ce22ec37.pdf
2021-08-23
192
211
دولت اسلامی
عدالت
اجتهاد
قرآن و سنت
علی
محمدی ضیاء
amohamadi19@gmail.com
1
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان، گرگان، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآنکریم.
1
نهجالبلاغه (1386). ترجمۀ محمد دشتی، قم، بوستان کتاب.
2
ابن اثیر، علی بن محمد (1399 ق). الکامل فی التاریخ، بیروت،دار صادر.
3
ابن اسحاق، محمد (1368). سیرۀ ابن اسحاق، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان.
4
ابن کثیر، اسماعیل (1393ق). السیرة النبویه، تحقیق مصطفی عبدالواحد، بیروت، دار المعرفه.
5
ابنهشام، عبدالملک (1375ق). السیرة النبویه، قاهره، مطبعة حلبی.
6
اخوانکاظمی، بهرام (1379). «عدالت در اندیشۀ سیاسی غرب»، فصلنامۀ اطلاعات سیاسی-اقتصادی، ش 154.
7
بشریه، حسین (1382). «دیباچهای بر فلسفۀ عدالت»، ماهنامۀ ناقد، ش 1، ص 11-56.
8
بناء رضوی، مهدی (1367). طرح تحلیلی اقتصاد اسلامی، مشهد، آستان قدس رضوی.
9
جعفریان، رسول (1373). تاریخ سیاسى اسلام؛ سیرۀ رسولاللّه، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
10
جمالزاده، ناصر (1387). «عدالت سیاسی و اجتماعی در سه رهیافت فقهی، فلسفی و جامعهشناختی»، دوفصلنامۀ دانش سیاسی، ش 8، ص 5-25.
11
جمشیدی، محمدحسین (1380). نظریۀ عدالت، تهران، پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی.
12
حلی، حسنبن یوسف (1403 ق). معارج الاصول، اعداد محمدحسین رضوی، قم، آل البیت.
13
راوندی، قطبالدین (1405ق). فقه القرآن، قم، کتابخانۀ آیتالله مرعشینجفی.
14
شمسالدین، محمدمهدی (1375). نظام حکومت و مدیریت در اسلام، ترجمۀ سیدمرتضی آیتاللهزاده شیرازی، تهران، دانشگاه تهران.
15
صدر، محمدباقر (1357). اقتصاد ما، ترجمۀ عبدالعلی اسپهبدی، تهران، اسلامی.
16
الصفار، سالم (1383). سیرۀ پیامبر در رهبری و انسانسازی، تهران، امیرکبیر.
17
صلیبا، جمیل (1370). واژهنامۀ فلسفه و علوم اجتماعی، ترجمۀ کاظم برگنیسی صادق سجادی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
18
طباطبایى، سیدمحمدحسین (1393ق). المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دارالکتاب اسلامى.
19
طبرسی، ابیمنصور احمد بن علی (1380). الاحتجاج، قم، الشریفالرضی.
20
طوسی، خواجهنصیرالدین (1373). اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی.
21
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن (1390ق). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعة الشیخ المفید، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
22
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تصحیح علیاکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
23
مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء.
24
نبوی، مرتضی (1385). «عدالت بهمثابه راهبرد»، فصلنامۀ راهبرد توسعه، ش 5، ص 5-10.
25
واقدی، محمد بن عمر (بیتا). المغازی، تحقیق مارسدن جونس، تهران، اسماعیلیان.
26
ORIGINAL_ARTICLE
ایران اسلامی و مسئله پیشرفت
هرچند کشور ایران با پیروزی انقلاب اسلامی، در برخی از زمینه ها پیشرفت خوبی داشته و تا حدودی به بازدارندگی نظامی دست یافته است، اما در بسیاری از حوزه های دیگر، هنوز فاصله زیادی با جامعه مطلوب و پیشرفته آرمانی دارد. بنابراین سوال اصلی مقاله حاضر این است: عامل پیشران پیشرفت ایران چیست؟ به عبارت دیگر: نقطه عزیمت ایران اسلامی به سوی پیشرفت کجاست؟ با توجه به مطالعات اکتشافی، فرضیه مقاله این است؛ عامل پیشران پیشرفت در ایران، فرهنگ و تحول فرهنگی درون زاد است. برای اثبات فرضیه و حل مسئله، پس از تعریف مفاهیم و طرح نظریه ها با روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه و جست وجوی پیشران پیشرفت و عامل توسعه ساز در کشورهای غربی، ژاپن و آسیای جنوب شرقی پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عامل اصلی در توسعه یا پیشرفت جوامع یاد شده، تحول فرهنگی درون زاد ایجاد شده در این کشورها در دوره ای از تاریخ آنها بوده است. بنابراین راه پیشرفت و دست یابی به تمدن سازی نوین اسلامی در ایران، که رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای بویژه در بیانیه گام دوم انقلاب برآن تأکید دارند، مبتنی بر تحول فرهنگی و پیشرفت ایران اسلامی است. از نتایج دیگر مقاله، بیان ظرفیت های موجود در فرهنگ اصیل اسلامی برای پیشرفت ایران و تمدن سازی نوین اسلامی است که عبارتنداز: میراث غنی جنبش اصلاحی اسلامی، اجتهاد مستمر و فقه پویای شیعه، تأکید بر فرهنگ کار، فقدان تضاد میان ارزش های دینی و پیشرفت، اصل مترقی ولایت فقیه ،الگوی عینی دولت نبوی و علوی در گذشته و الگوی آرمانی دولت مهدوی در آینده .
https://sjs.isri.ac.ir/article_140594_282cf939fd9e2c10b1517b7427a5ed1e.pdf
2021-08-23
212
240
ایران
توسعه
پیشرفت
فرهنگ
تمدن
آیت
مظفری
mozaffari.ayat@gmail.com
1
استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)، قم، ایران
AUTHOR
احمدوند، شجاع ،(۱۳۷۷) ، "نوسازی و سنت"، فصلنامۀ علوم سیاسی، سال اول، شمارل اول، تابستان ۱۳۷۷ .
1
احمدی، محمد رضا، صفوی، سید زین العابدین ، وجدان کاری و انضباط اجتماعی و اقتصادی-مالی، قم: نمایندگی ولی فقیه در سپاه ، مرکز تحقیقات اسلامی.
2
بدیع، برتران ،(۱۳۶۷)، فرهنگ و سیاست، ترجمه دکتر احمد نقیب زاده.
3
بدیع، برتران،(۱۳۶۷)، فرهنگ و سیاست ترجمه دکتر احمد نقیب زاده،(تهران: دادگستر.
4
بیانات حضرت آیت الله خامنه ای www.khamenei.ir.
5
پیروز، پوریا ، "موانع توسعه در ایران: برخی عوامل تاریخی(۵)"، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش ۵۹-۶۰.
6
خبرگزاری تسنیم ، بیانات آیت الله جوادی آملی ، http://mobahesat.ir
7
ری شهری، محمد مهدی ،میزان الحکمه، ج۱ ، قم؛ مکتب الاعلام الاسلامی)، .
8
سریع القلم، محمود،(۱۳۷۵)، توسعه، جهان سوم و نظام بین الملل، چاپ سوم، تهران: سفیر.
9
سیف زاده، سید حسین ،(۱۳۶۸)، نوسازی و دگرگونی سیاسی، تهران: سفیر، بخش دوم کتاب.
10
علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 70، چاپ دوم، تهران: مکتبة الاسلامیة .
11
علی بابایی، غلامرضا (۱۳۶۹)، فرهنگ علوم سیاسی، ج ۱، چاپ دوم، تهران: ویس.
12
فصلنامه خاورمیانه،" میزگرد موانع توسعه یافتگی در خاورمیانه"، سال دوم، شماره ۳ ، پاییز ۱۳۷۴ .
13
الکلینی، محمد بن یعقوب ،(۱۳۵۰)، فروع کافی، ج۵ ، کتاب المعیشه، چاپ دوم،تهران: دار الکتب الاسلامیة .
14
کوران، تیمور ، (۱۳۷۵)، "اسلام و توسعه نیافتگی: بازنگری یک معمای دیرینه"، ترجمه یداله دادگر، مجلۀ نقد و نظر، سال سوم، شمارۀ اول، زمستان ۱۳۷۵.
15
متوسلی، محمود ،(۱۳۷۴)، توسعه اقتصادی ژاپن، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی .
16
متوسلی، محمود، (۱۳۸۲) ، تهران : سمت.
17
مطهری، مرتضی ،(۱۳۶۱)، سیری در نهج البلاغه، قم؛ انتشارات اسلامی.
18
مطهری، مرتضی، (۱۳۵۹)، نهضت های اسلامی در صدسالۀ اخیر، قم؛ انتشارات اسلامی .
19
منوچهری، عباس ، (۱۳۷۴)،" تقابل سنت و مدرنیسم؛ مروری تحلیلی بر متون توسعه"، فصلنامۀ خاور میانه، سال دوم، شماره ۱، بهار۱۳۷۴ .
20
وبر، ماکس ،(۱۳۷۱)، اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران: سمت،1371.
21
همایون کاتوزیان، محمد علی ،دموکراسی و توسعه اقتصادی، کتاب توسعه، ج۷ .
22
ORIGINAL_ARTICLE
الگوی تحقق فرهنگ تمدنسازاسلامی در نظام تربیتی
هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به الگویی برای تحقق فرهنگ تمدنساز اسلامی در نظام تربیتی است. ماهیت زمینهای فرهنگ تمدنساز اسلامی در نظام تربیتی، ایجاب میکند که برای تحقق و توسعهی آن، ابتدا فرایندها و سازوکارهای خاص آن، شناخته شوند. بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال بوده است که: «فرهنگ فرهنگ تمدنساز اسلامی برای نظام تربیتی چگونه محقق میشود؟». برای این منظور از روش تحقیق کیفی، به شیوه نظریه برخاسته از دادهها استفاده شده است. مصاحبههای عمقی با متخصصین تمدنسازی اسلامی و فرهنگ و ارتباطات که در زمینهی فرایند مورد مطالعه، صاحب اثر و تجربه بودند، صورت گرفت که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل مضمون استراس و کوربین استفاده شد. تحلیل مصاحبهها و همچنین اسناد و مطالعات مرتبط، منجر به شکلگیری نظریه شد. الگوی به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد، عوامل علی که منجر به تحقق فرهنگ فرهنگ تمدنساز اسلامی برای نظام تربیتی میشود، سنجش آغازین، حاکمیت ارزش و برنامه درسی است و جامعه، جو سازمانی و اهداف سازمانی، ابزار در دسترس دانشجو به عنوان عاملهای محیطی بر مطلوبیت ایجاد فرهنگ تمدنساز اسلامی موثر است که چنانچه امور فوق مسیر تحقق را امکانپذیر نماید، راهبردهای تقویت بنیه دینی، همراهی با تغییرات، سواد رسانهای، توانمندسازی خانواده، توانمندسازی مدیران و کادر اداری، آموزش مبتنی بر بافت، انگیزش، توانمندسازی معلمان و مشارکت ذینفعان را پیش میگیرد که در نتیجهی آنها، فرهنگ تمدنساز اسلامی شکل میگیرد.
https://sjs.isri.ac.ir/article_143579_168f4dca4100773619844d43183cd3f9.pdf
2021-08-23
241
268
نظام تربیتی
فرهنگ تمدنساز اسلامی
انسان چندساحتی
نظریهی داده بنیاد
غلامرضا
ویسی
rezavaisi@gmail.com
1
استادیار برنامه ریزی درسی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)، قم، ایران
AUTHOR
طاهره
محمدی
mohammadi.12834@gmail.com
2
گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
AUTHOR
بازرگان. عباس. (1399). مقدمهای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته در علوم رفتاری. تهران: دیدار.
1
بختیاری، حسن. (1391). آموزشهای دینی زنان مقدمه تربیت دینی فرزندان (مطالعه موردی: زنان شهر تهران). فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم تربیت اسلامی، سال 19، شماره 13، صص: 70-57.
2
بوش، تونی. (1399). تئوریهای رهبری و مدیریت آموزشی، ترجمهی محمد حسنی، مریم سامری و نرگس سکوتی، ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
3
جان احمدی، فاطمه (1399). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. قم: معارف.
4
حاجی ده آبادی، محمدعلی (1395). درآمدی بر نظام تربیتی اسلام. قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.
5
خواستار، حمزه. (1388). ارائهی روشی برای محاسبهی پایایی مرحلهی کدگذاری در مصاحبههای پژوهشی. فصلنامه روششناسی علوم انسانی، سال 15، شماره 58، صص: 174-161.
6
رحمانپور، محمد. (1390). بازاندیشی در معنا، جایگاه، چالشها و آثار عادت دادن در فرایند تربیت اسلامی. ماهنامه معرفت، شماره 1، صص: 59-72.
7
رسول زاده اقدم، صمد؛ عدلی پور، صمد؛ میر محمد تبار، سید احمد؛ افشار، سیمین. (1394). تحلیل نقش رسانه های اجتماعی در گرایش به سبک زندگی نوین در میان جوانان ایرانی. دوفصلنامه پژوهش های جامعه شناسی معاصر، دوره 4، شماره ۶، صص 60-33.
8
سرپرست سادات، سید ابراهیم. (1397). بایستههای فرهنگی، نظری و ساختاری شکلگیری تمدن اسلامی- ایرانی. فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال 15، شماره 52، صص: 74-51.
9
کریمی. عبدالعظیم. (1384). نکتههای روانشناختی در تربیت دینی فرزندان. تهران:ستاد اقامه نماز
10
لطیفی، میثم؛ سعدآبادی، حسن. (1393). پژوهشی پدیدارشناسانه برای فهم جوهره مدیریت جهادی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، شماره 28، صص: 122-91.
11
محمدی پویا، فرامرز. (1399). تربیت زمینه ساز تمدن نوین اسلامی با تاکید بر اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی). فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 28، شماره 46 (1): 103-124.
12
مرزوقی، رحمت اله؛ جهانی، جعفر؛ ترکزاده، جعفر؛ امیری طیبی، مسلم. (1397). الگوی مفهومی تعامل مدرسه، خانواده و مسجد از منظر تعلیم و تربیت اسلامی. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 21، شماره 79، صص: 113-81.
13
مرزوقی، رحمت اله؛ جهانی، جعفر؛ ترکزاده، جعفر؛ امیری طیبی، مسلم. (1397). الگوی مفهومی تعامل مدرسه، خانواده و مسجد از منظر تعلیم و تربیت اسلامی. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 21، شماره 79، صص: 113-81.
14
نجفی، ابراهیم؛ احمدی، حسین. (1391). اهمیت، نقش و کارکرد خانواده از دیدگاه اسلام و بررسی جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. مجله خانواده و پژوهش، شماره 14، ص: 30-7.
15
نجفی، ابراهیم؛ احمدی، حسین. (1391). اهمیت، نقش و کارکرد خانواده از دیدگاه اسلام و بررسی جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. مجله خانواده و پژوهش، شماره 14، ص: 30-7.
16
هاشمی، شهناز. (1393). بررسی نقش رسانه در نظام تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش: تاکید بر ضرورت آموزش سواد رسانهای. فصلنامه رسانه، سال 25، شماره 4، صص: 18-5.
17
همتیار، میربشیر؛ نوروزی، رضا؛ اشرفی، فرشید؛ درویشی، زینالعابدین؛ شیخ کانلوی میلان، امین. (1398). بررسی میزان انعکاس مفاهیم " سبک زندگی تمدنساز اسلامی ایرانی پیشرفت" در محتوای کتابهای دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی. فصلنامه پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، دوره 5، شماره 10، صص: 23-2.
18
یزدیان، امیر (1390). سواد رسانهای انتقادی: بررسی موردی سطح سواد رسانهای دانشجویان کارشناسی ارشد تحقیق در ارتباطات دانشکده صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران. (پایاننامه کارشناسی ارشد). دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران.
19
Ahmed, A., & Nulland, Y.V. (2016). How to assess your organization’s quality Culture. Journal of Organizational Change Management, 2(5), 82-98.
20
Baylis, J. & Steve Smith. (1997). Globalization of World Politics. London: Oxford University Press.
21
Burke, W. W. (2002). Organization change management: Theory and practice (3rd Ed). California: Sage publications.
22
Cohen, L; Manion, L; Morrison, K. (2011). Research methods in education (7th Ed). New York: Routledge Falmer.
23
Dimmock, c; and Walker, A. (2002). School Leadership in context societal and organizational culture, in T. Bush and L. Bell (Eds), The Principles and Practice of Educational Management, London: Paul Chapman Publishing.
24
Holloway, I., & Wheeler, S. (2010). Qualitative research in nursing and healthcare. Oxford, UK: Blackwell.
25
James, P.(2014).Aligning and Propagating Organizational Values. Procedia Economics and Finance, 11(3), 95-109.
26
Pant,A.,&Ojha,A.K.(2017).Managerial Values and organizational identities in the developing world: An introduction to the special issue. Journal of Human Values, 23(1), vii–xii.
27
Strauss, A.L. & Corbin, J. (2008). Basics of qualitative research. Translated by Mohammadi, B., Tehran: Human Science & Cultural Studies Center Publication. (In Persian).
28
ORIGINAL_ARTICLE
چگونگی عمقبخشی تفکر علمی در سازمانها
سازمانهای پیشرفته نمادی از رشد تمدنیاند. توسعه و پیشرفت هر سازمانی نیازمند نوعی توان مغزافزاری یا بهعبارتی شیوهای خاص از تفکر جهت تصمیمسازی و تصمیمگیری است. بررسی چگونگی عمقبخشی تفکر علمی در سازمانها هدف اصلی این نوشتار است. مفروض این است که سازمانهایی در عصر اطلاعات و دانایی موفقاند که تفکر علمی در تمام ساختار و تشکیلات، راهبردها، سیاستگذاریها، برنامهریزیها، مأموریتها، روشها و شیوها تعمیق، توسعه و ارتقا یابد. سؤالات حائز اهمیت در این پژوهش عبارتاند از: عمقبخشی تفکر علمی چه سطوحی از سازمانها را باید دربرگیرد؟ مهمترین بسترهای زمینهساز برای عمقبخشی تفکر علمی در سازمانها کداماند؟ نتیجه اجمالی این تحقیق این است که عمقبخشی تفکر علمی از رهگذر بسترسازی در ابعاد زمینهای ساختار سازمانی، که مهمترین و کلیدیترین آن فرهنگ و یادگیری دائمی است، و فراهمسازی بسترهای ساختاری و معنایی سازمان حاصل خواهد شد.
https://sjs.isri.ac.ir/article_87985_4d4bd42c1384b67e623ab61468599852.pdf
2021-08-23
269
293
تفکر
علم و دانش
تفکر علمی
اتاق فکر
سیامک
باقری چوکامی
s.bagheri6@gmail.com
1
دانشیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهج البلاغه.
2
ابراهیم زاده، ابراهیم. (۱۳۷۷). حاکمیت دینی. قم، ادارۀ آموزش های عقیدتی - سیاسی نمایندگی ولیفقیه در سپاه.
3
ابن بابویه، محمدبن على. (۱۴۱۳). من لا یحضره الفقیه. (علی اکبر غفاری، مصحح). دفتر انتشارات اسلامى.
4
ابن سیده، على بن اسماعیل (1421ق). المحکم و المحیط الأعظم. (عبدالحمید هنداوى مصحح). بیروت، دارالکتبالعلمیه.
5
ابن شعبه حرانی، حسنبن علی (1363). تحف العقول عن آل الرسول. (علىاکبر غفارى، مصحح). قم، جامعۀ مدرسین.
6
ابن منظور، محمدبن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت، دار صادر.
7
اطمینان، خدیجه، و حلبی، علیاصغر (1386). ماکیاولیسم و مشابهت های مندرج در کلیله و دمنه و مرزباننامه با آن. تهران، پیک نور.
8
امین زاده، محمدرضا (1376). فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی. تهران، مؤسسۀ در راه حق.
9
بهشتی، سعید، و افخمی اردکانی، محمدعلی (1386). تبیین مبانی و اصول تربیت اجتماعی در نهجالبلاغه. تربیت اسلامی، 2(4)، 7-40.
10
جمعی از نویسندگان (1390). بانک جامع مقالات ولایت فقیه و حکومت اسلامی. اصفهان، مرکز تحقیقات رایانهای قائمیه.
11
جوادی آملی، عبدالله (1372). شریعت در آینۀ معرفت. قم، رجاء.
12
حر عاملى، محمدبن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم،مؤسسة آلالبیت.
13
حسینی خامنه ای، سیدعلی (1394). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. تهران، صهبا.
14
حیدری، محمد (1381). معجم الأفعال المتداولة و مواطن استعمالها. قم، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
15
خامنهای، سیدمحمد (1386). انسان و جهانهای ممکن. خردنامۀ صدرا، 13(49)، 4-7.
16
خسروپناه، عبدالحسین، و میرزایی، رضا (1389). چیستی انسان شناسی. انسانپژوهی دینی، 7 (24)، 35-56.
17
دلشاد تهرانی، مصطفی (1387). سیری در تربیت اسلامی. تهران، دریا.
18
راغب اصفهانى، حسینبن محمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت، دارالقلم.
19
رجایی، فرهنگ (1368). سیاست چیست و چگونه تعریف میشود؟. سیاست خارجی، 4(10)، 175-192.
20
رزاقی، هادی (1397). دخالت مربی در اختیار و اراده متربی و مسئلۀ استقلال تربیتی. اسلام و پژوهشهای تربیتی، 10(2)، 5-20.
21
زمخشری، محمودبن عمر (1417ق). الفائق فى غریب الحدیث. بیروت، دارالکتب العلمیة.
22
سبحانی، جعفر (1385). محاضرات فی الالهیات. قم، مؤسسۀ امام صادق.
23
سبحانی، جعفر، و محمدرضایی، محمد (1392). اندیشۀ اسلامی 2. قم، معارف.
24
شباننیا، قاسم (1398). فلسفۀ سیاست. قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امامخمینی.
25
شریفالرضی، محمدبن حسین (1406ق). خصائص الأئمة (خصائص أمیرالمؤمنین). (محمدهادى امینى، مصحح). مشهد، آستان قدس رضوی.
26